Europese Raad 17-18 oktober 2018
Op 17 en 18 oktober 2018 vond er een Europese Raad1 plaats. Alle regeringsleiders van de EU-lidstaten, de vaste voorzitter2, de voorzitter van de Europese Commissie3 en de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid4 kwamen bijeen. Namens Nederland was minister-president Rutte5 aanwezig.
Op 17 oktober spraken de regeringsleiders over de brexit; op 18 oktober stonden de volgende onderwerpen op de agenda:
-
-Migratie
-
-Interne veiligheid
-
-Buitenlands beleid
Conclusies
Brexit
Het is niet gelukt een compromis te bereiken met het Verenigd Koninkrijk. De grens tussen (het Britse) Noord-Ierland en de republiek Ierland is een van de knelpunten. Besloten werd in principe geen buitengewone top in november bijeen te roepen om de onderhandelingen af te ronden, tenzij tussentijds een doorbraak is bereikt.
Migratie
Om illegale migratie te voorkomen moet de strijd tegen mensensmokkelnetwerken worden opgevoerd. De onlinecommunicatie van smokkelnetwerken moet worden verstoord. Er moet meer worden ingezet op het bevorderen van daadwerkelijke terugkeer.
Interne veiligheid
De EU zal meer doen tegen zowel hybride dreigingen en cyberdreigingen als chemische, biologische, radiologische en nucleaire dreigingen. De Europese Raad wil maatregelen tegen desinformatie, onder meer in het kader van de komende Europese verkiezingen. Daarbij moeten de grondrechten worden gerespecteerd.
Om radicalisering en terrorisme te voorkomen, moet de verspreiding van terroristische online-inhoud worden bestreden. Betere uitwisseling van elektronisch bewijsmateriaal is nodig. Overwogen wordt het het Europees Openbaar Ministerie6 ook bevoegdheden te geven op het terrein van grensoverschrijdende terroristische misdrijven.
Buitenlands beleid
De Europese Raad wil de samenwerking tussen de EU en Afrika intensiveren. Deze klimaatconferentie van december 2018 in Polen moet resulteren in de vaststelling van ambitieuze en alomvattende uitvoeringsregels voor de Overeenkomst van Parijs7.
- 1.The European Council brings together EU leaders to set the EU's political agenda. It represents the highest level of political cooperation between EU countries.
- 2.De vaste voorzitter van de Europese Raad leidt de werkzaamheden van deze Raad, die bestaat uit Europese regeringsleiders of staatshoofden. Ook treedt de vaste voorzitter op als vertegenwoordiger van de Europese Raad in contacten met andere regeringsleiders en staatshoofden. Deze functie, ook wel (ten onrechte) de 'president van de Europese Unie' genoemd, is in 2009 ingevoerd door het Verdrag van Lissabon.
- 3.Deze functie wordt sinds 1 december 2019 vervuld door de Duitse Ursula von der Leyen. Zij is de opvolger van de Luxemburger Jean-Claude Juncker.
- 4.De Hoge Vertegenwoordiger (HV) geeft de Europese Unie internationaal gezien één gezicht en één stem op het terrein van het buitenlands en veiligheidsbeleid. Zo moet er meer samenhang in het externe optreden en het buitenlandse beleid van de Europese Unie komen. De HV deelt het podium met de Vaste voorzitter van de Europese Raad. Deze onderhoudt namens de EU de contacten op het niveau van staatshoofden en regeringsleiders.
- 5.Mark Rutte (1967) is sinds 1 oktober 2024 secretaris-generaal van de NAVO. Hij was van 14 oktober 2010 tot 2 juli 2024 minister-president en minister van Algemene Zaken. Sinds 2006 was hij politiek leider van de VVD. In 2006-2010 was de heer Rutte fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Hij was van 17 juni 2004 tot 28 juni 2006 staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met wetenschapsbeleid, beroepsonderwijs en studiefinanciering. Daarvoor was hij bijna twee jaar staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met onder andere volksverzekeringen, bijstand en arbeidsomstandigheden. De heer Rutte was eerder voorzitter van de JOVD en manager bij een werkmaatschappij van Unilever.
- 6.In 2017 besloten 22 EU-lidstaten nauwer te gaan samenwerken in een Europees Openbaar Ministerie (EOM). Het Europees Openbaar Ministerie is in de deelnemende lidstaten verantwoordelijk voor de bestrijding van fraude en corruptie met EU-gelden. Nederland koos er aanvankelijk voor om niet aan het EOM deel te nemen, maar besloot uiteindelijk toch aan te sluiten.
- 7.Om de klimaatverandering tegen te gaan worden er regelmatig internationale conferenties georganiseerd. Tijdens de eenentwintigste klimaatconferentie (COP21) van de Verenigde Naties in Parijs, eind 2015, bereikten de bijna 200 deelnemende landen overeenstemming over een bindend klimaatakkoord. Daarmee moet de uitstoot van broeikasgassen, zoals CO2, worden teruggedrongen en de opwarming van de aarde worden beperkt tot maximaal 2 graden, met 1,5 graad als streefwaarde.
- 8.De meeste wetenschappers zijn het er over eens dat de aarde door de uitstoot van broeikasgassen opwarmt en dat extreme weersomstandigheden vaker voorkomen. Deze klimaatverandering zet de leefbaarheid van veel gebieden op aarde onder druk en heeft grote gevolgen voor onder andere natuur en landbouw. Om de gevolgen te beperken is internationaal afgesproken de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 2°C ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Ook de Europese Unie spant zich zowel op Europees niveau als op mondiaal niveau in om klimaatverandering tegen te gaan.