Happy International Data Protection Day! - Main contents

Happy Data Protection Day!

Vandaag is de internationale dag van de privacy. Maar eigenlijk staat privacy tegenwoordig elke dag wel op de agenda. Vijftien jaar geleden was privacy een beetje een nerdy onderwerp. Ik werd wel eens meewarig aangekeken als ik een betoog afstak over het belang van privacy bescherming. Maar vandaag bleek uit een enquête van de Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens (AP), dat maar liefst 94% van de mensen zich zorgen maakt over privacy!

Gelukkig hebben we sinds vorig jaar de Algemene Verordening Gegevensbescherming, of “GDPR” zoals we de Europese privacywet liefkozend bij de Engelse naam noemen.

De GDPR is de allerbeste privacywet ter wereld. Daar mogen wij European trots op zijn. Maar er moet nog veel meer gebeuren.

Persoonsgegevens worden wel “de nieuwe olie” genoemd, zó belangrijk zijn ze voor de economie. Daarom is het hoog tijd dat er een Eurocommissaris voor Data komt. Voor het gebruik van data, èn voor de bescherming van data. In elke nationale regering moet er een Minister voor Data komen. Het gebruik van persoonsgegevens is geen bijzaak meer, maar hoofdzaak.

De toezichthouders moeten voldoende middelen krijgen om de GDPR te handhaven. De AP is bijvoorbeeld verdubbeld naar ca 160 medewerkers. Maar om te kunnen opboksen tegen giganten als Facebook of de Amerikaanse spionnagedienst NSA is dat natuurlijk volstrekt onvoldoende. Daarom houdt het Europees Parlement op 26 februari een hoorzitting over de vraag of de toezichthouders wel voldoende middelen krijgen.

De bescherming van onze privacy als persoonsgegevens worden gebruikt door politie, justitie of inlichtingendiensten is volstrekt onvoldoende. In de laatste jaren zijn er bijna onbegrensde bevoegdheden geschapen voor die diensten, terwijl de wettelijke bescherming van burgers tekort schiet en de lidstaten bovendien treuzelen met het omzetten van de Europese Richtlijn die ons bescherming biedt. Daarom stel ik voor dat we die Richtlijn vervangen door een Verordening. Een Verordening geldt meteen in de hele Europese Unie. Dus als onze gegevens in heel Europa door politie en justitie opgevraagd kunnen worden, zijn onze rechten ook beschermd in heel Europa. Uiteraard moeten de wetten die de bevoegdheden voor politie en justitie regelen zelf ook voldoen aan het Handvest van de grondrechten en de hoge standaarden die het Hof van Justitie in grote rechtszaken eerder stelde.

Zoals Europa energie-onafhankelijk moet worden, moeten we ook heel snel digitaal onafhankelijk worden. Europa is volledig afhankelijk van Amerikaanse tech-reuzen, en in toenemende mate ook van Chinese (staats)bedrijven. Die bedrijven beschikken over al onze gegevens, verdienen daar heel veel geld mee (en betalen nauwelijks belasting in Europa), en bepalen welke content wij te zien krijgen, wat onze blik op de wereld is, tot welke informatie wij toegang krijgen. De Europese regeringen en de Commissie doen er nog een schepje bovenop, door die bedrijven te vragen als filter op te treden, om te bepalen wat wel of niet toelaatbaar is. Die niet-Europese bedrijven kunnen onze democratie beïnvloeden, en verkiezingen manipuleren. Er zijn genoeg Europese start-ups, maar zodra ze groeien, merken ze dat in de Europese interne markt nationale regels en fiscale systemen metershoge obstakels vormen. De fragmentatie van de Europese markt smoort de groei, en Europese bedrijven worden weggekocht door Amerikanen en Chinezen. Nationale regeringen houden vast aan een fictieve soevereiniteit, maar geven in werkelijkheid de controle uit handen. De barrières in de interne markt moeten dringend worden afgebroken, zodat de eigen Europese reuzen (die ook onder EU wetten vallen) kunnen groeien!

We moeten alle beschikbare instrumenten gebruiken om de privacy en onze democratie te beschermen. Privacy wetten, maar ook mededingingsregels, en fiscale en economische maatregelen. De economische waarde van persoonsgegevens moet een belangrijker rol gaan spelen bij het maken van beleid. We zouden bijvoorbeeld kunnen overwegen belasting te heffen op het gebruik van persoonsgegevens, in plaats van omzet of winst. Als prikkel voor terughoudendheid. Voor zowel bedrijven alsook de overheid.

Natuurlijk moeten we mensen vooral zelf meer macht geven over hun eigen gegevens. Natuurlijk moeten mensen kritisch zijn. Maar we moeten ze ook meer wettelijke rechten geven. Daarom pleit ik voor een Internet Bill of Rights, waaraan mensen rechtstreeks rechten ontlenen.

En tot slot kunnen we op 23 mei bij de Europese verkiezingen kiezen voor partijen die op de bres staan voor de privacy in Europa!