Laat Brussel niet de baas zijn - Main contents

Het kan haast niet symbolischer. Op 9 mei, de Dag van Europa, komen de hoge heren en dames van de Europese elite samen in een pittoresk dorpje in Roemenië. Het meest corrupte land van de EU, dat op dit moment zwaar rommelt met de rechtstaat om veroordeelde frauderende politici hun straf te doen ontlopen. Góede plek om eens met de benen op tafel te spreken over de toekomst van de Europese Unie. Het kan niet symbolischer, maar zeker ook niet cynischer.

Er gaat daar namelijk wel iets geks gebeuren. Want precies twee weken later stemmen in alle landen van de Europese Unie de mensen over toekomst van Europa. Hoe bizar is het dat de toekomst alvast wordt voorgekookt voordat de bevolkingen bij de verkiezingen aan kunnen geven wat zij belangrijk vinden?

Wie nadenkt over de toekomst, moet kijken waar we nu staan en kijken naar het verleden. Is de Europese Unie, zoals zij nu functioneert goed voor mens, dier en milieu? Of draait het alleen maar om economie, handel en macht? Is dit samenwerkingsverband goed voor de stabiliteit van de landen die lid zijn? Wie profiteert en wie levert in? En dan doel ik niet op geldelijk gewin, maar op belangrijke fundamentele zaken als rechtstaat, vrijheid van pers, vrijheid van organisatie. Geeft de EU vrijheid aan de mensen die werken in de zorg, op het gemeentehuis, aan volksvertegenwoordigers in dit nationale parlement?

Als ik deze vragen beantwoord, dan scoort de EU een dikke onvoldoende.

Dieren zijn handelswaar en worden versleept door heel Europa. Landen als Letland, Litouwen, Roemenië willen hun jeugd terug die zichzelf als goedkope arbeidswaar in het westen verkoopt. In westelijke landen, ook ons land, vragen we ons af waarom de lonen niet stijgen. De thuiszorg en de jeugdzorg zucht onder het juk van aanbestedingsverplichtingen waardoor de korte termijn geldt. De zorg, dat juist veiligheid biedt aan mensen die al kwetsbaar zijn, wordt tot product maakt. Het beschermen van grond en woningen tegen beleggers die de woningmarkt verzieken, mag niet, want het dogma van de vrijheid van kapitaal belet lokale vertegenwoordigers en bestuurders hun omgeving te beschermen tegen aasgieren. Diensten van publiek belang, zoals openbaar vervoer en energie, worden naar de markt gebracht.

We kunnen wel degelijk kiezen voor een Europese samenwerking met respect voor elkaars verschillen.

Voor het eerst zien we dat een land uit de samenwerking stapt, dat zou al alle alarmbellen moeten doen rinkelen. Maar niets is minder waar. Want van Bratislava tot Breda van Leiden tot Lissabon moet en zal de markt als één worden gezien.

Deze gedachte, dat alle landen van de Europese Unie één markt vormen of dat wij allemaal één Europees volk zijn, doet ons tekort. Het negeert de mooie verschillen die er zijn. Tussen culturen, talen, nationale geschiedenissen, gebruiken. De gedwongen eenheid maakt vele mensen verweesd en verloren. De macht in Brussel is niet te breken, denken ze.

Maar dat is schijn. We kunnen wel degelijk kiezen voor een Europese samenwerking met respect voor elkaars verschillen. De SP wil graag dat er mogelijk gemaakt wordt om niet mee of niet meer mee te doen aan onderdelen van de dogmatische en knellende markt. Als landen willen samenwerken is dat prima, maar leg die samenwerking niet op.

Dan terug naar Sibiu, dat pittoreske dorpje in het zo corrupte Roemenië. De Europese elite heeft als doel alle plannen alvast voor te koken. Allemaal- van arbeidsmarkt, tot militair, van eurozone tot klimaat - hebben ze maar één richting: meer Europese verdieping en meer macht in Brussel.

Er komt aan het einde van deze Europese top een slotverklaring, met intenties die op de volgende Europese toppen verder worden ingevuld. Die heten in het Brusselse jargon dan ‘richtsnoeren’ of ‘leidraden’ voor een volgende Europese Commissie. Wie stelt die slotverklaring op? Het corrupte Roemenië? Of de Europese Commissie zelf?

En het belangrijkste: gaat Nederland tekenen bij het kruisje of luisteren we naar de mensen die op 23 mei gaan stemmen?