Europese Raad 25-26 februari 2021 (videoconferentie)

Bron: The Council of the European Union

Op 25 en 26 februari 2021 vond een videoconferentie plaats tussen de 27 Europese regeringsleiders en staatshoofden, de vaste voorzitter¹, de voorzitter van de Europese Commissie² en de Hoge Vertegenwoordiger³. De Europese Raad⁴ komt minstens vier keer per jaar bijeen en wordt op dit moment voorgezeten door Charles Michel⁵ (Belgiė).

In 2020 spraken de regeringsleiders af om elkaar frequent via een videoverbinding te spreken over de stand van zaken van de aanpak van het coronavirus. Deze videotop kan gezien worden als een voortzetting van die afspraak.

De mogelijkheid van een vaccinatiepaspoort komt dichterbij, de defensiesamenwerking wordt geïntensiveerd en de EU geeft tien buurlanden in de regio rondom de Middellandse Zee steun voor de gezondheidszorg en economisch herstel.

Vaccinpaspoort

Een belangrijk resultaat van de top lijkt het dichterbij komen van een akkoord over een coronapaspoort. Vooral zuidelijke EU-landen dringen aan op de invoering van een digitaal vaccinpaspoort waarmee EU-burgers in alle andere lidstaten dezelfde rechten zouden verkrijgen. Ook premier Rutte heeft in principe geen bezwaar tegen zo'n inentingsbewijs, maar benadrukt de technische problemen die nog bestaan om dit voor elkaar te krijgen. Volgens voorzitter Charles Michel worden de EU-leiders het 'meer en meer eens' over de kwestie, maar Commissievoorzitter² Ursula von der Leyen⁶ tempert de verwachtingen omdat zo'n certificaat nog wel drie maanden aan technische voorbereiding zouden vereisen.

Veiligheid

In de persconferentie van Von der Leyen Michel werd de nadruk gelegd op het bouwen van een Europa dat wel samenwerkt binnen de NAVO⁷ maar ook op eigen benen moet kunnen staan. Tijdens de EU-top is het voornemen benadrukt om het permanente samenwerkingsverband (PESCO⁸) tussen 25 EU-landen uit te breiden en daarnaast het ontwikkelen van nieuwe technologie voor veiligheid, ruimtevaart en de gewone industrie te stimuleren.

Zuidelijke buurlanden

De conferentie bevestigde nogmaals dat de samenwerking met de zuidelijke buurlanden een belangrijk doel is voor de EU, waarbij de EU 2,3 miljard euro in steun heeft toegezegd om landen te helpen met het ondersteunen van de gezondheidszorg en het economisch herstel in deze landen. Hieronder valt ook een langetermijn-investeringsplan voor de zuidelijke buurlanden, waarin ook duurzame en digitale ontwikkeling centraal moet staan.

Naast premier Rutte:

Robert Abela⁹, Xavier Bettel¹⁰, Nikos Christodoulides¹¹, António Santos da Costa¹², Alexander De Croo¹³, Nikolai Denkov¹⁴, Petr Fiala¹⁵, Mette Frederiksen¹⁶, Robert Golob¹⁷, Klaus Johannis¹⁸, Kaja Kallas¹⁹, Krišjānis Kariņš²⁰, Ulf Kristersson²¹, Emmanuel Macron²², Giorgia Meloni²³, Kyriakos Mitsotakis²⁴, Mateusz Morawiecki²⁵, Gitanas Nauséda²⁶, Karl Nehammer²⁷, Viktor Orbán²⁸, Petteri Orpo²⁹, Olaf Scholz³⁰, Pedro Sánchez Pérez-Castejón³¹, Leo Varadkar³²

• 1. 

  De vaste voorzitter van de Europese Raad leidt de werkzaamheden van deze Raad, die bestaat uit Europese regeringsleiders of staatshoofden. Ook treedt de vaste voorzitter op als vertegenwoordiger van de Europese Raad in contacten met andere regeringsleiders en staatshoofden. Deze functie, ook wel (ten onrechte) de 'president van de Europese Unie' genoemd, is in 2009 ingevoerd door het Verdrag van Lissabon.
   
• 2. 

  Deze functie wordt sinds 1 december 2019 vervuld door de Duitse Ursula von der Leyen. Zij is de opvolger van de Luxemburger Jean-Claude Juncker.
   
• 3. 

  De Hoge Vertegenwoordiger (HV) geeft de Europese Unie internationaal gezien één gezicht en één stem op het terrein van het buitenlands en veiligheidsbeleid. Zo moet er meer samenhang in het externe optreden en het buitenlandse beleid van de Europese Unie komen. De HV deelt het podium met de Vaste voorzitter van de Europese Raad. Deze onderhoudt namens de EU de contacten op het niveau van staatshoofden en regeringsleiders.
   
• 4. 

  In de Europese Raad, ook wel de Europese top genoemd, komen de regeringsleiders van alle lidstaten van de Europese Unie bij elkaar. Ook de Hoge Vertegenwoordiger is aanwezig bij deze bijeenkomsten en doorgaans ook de voorzitter van de Europese Commissie. De Europese Raad stelt onder meer de algemene politieke richting van de EU vast.
   
• 5. 

  Charles Michel (1975) is vanaf 1 december 2019 vaste voorzitter van de Europese Raad. Van 11 oktober 2014 tot en met 27 november 2019 was hij minister-president van België. Hij was leider van de Waalse liberalen en was eerder minister van Ontwikkelingssamenwerking (2007-2011). Charles Michel, zoon van oud-minister en oud-eurocommissaris Louis Michel, werd in 1999 op 23-jarige leeftijd Kamerlid. Hij was verder minister in de Waalse regering en burgemeester van Waver.
   
• 6. 

  Ursula von der Leyen (1958) is the Commission president on behalf of Germany since December 1st 2019. She was minister for family & youth, later minister for labor & social affairs and finally for defence in Merkel led-governments from 2005 to 2019. Von der Leyen is a member of the German christian democrats (CDU).
   
• 7. 

  De Noord-Atlantische Verdrags Organisatie (NAVO) werd in 1949 opgericht met als doel de veiligheid en vrijheid van de aangesloten landen te garanderen en wereldwijd stabiliteit te bevorderen. De organisatie realiseert deze doelstelling door de inzet van politieke en militaire middelen. De NAVO bestaat uit 1 landen uit Europa en Noord-Amerika. Ieder lid van de NAVO draagt bij met mankracht, materieel en andere middelen.
   
• 8. 

  PESCO is een kader van nauwere samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie tussen EU-lidstaten. Het biedt lidstaten de mogelijkheid om samen de defensie te versterken en gezamenlijk in projecten te investeren. PESCO moet bijdragen aan het efficiënter maken van de Europese defensie, het verhogen van investeringen, en het verbeteren van de coördinatie en samenwerking tussen lidstaten.
   
• 9. 

  Robert Abela (1977) is sinds 12 januari 2020 minister-president van Malta. Hij is leider van de sociaaldemocratische Arbeiderspartij. Abela was aanvankelijk advocaat en is sinds 2017 parlementslid. Hij is een zoon van de vroegere president van Malta, George Abela.
   
• 10. 

  Xavier Bettel (1973) is sinds 4 december 2013 minister-president van Luxemburg. Hij werd in 2011 leider van de Luxemburgse liberalen (Democratische Partij). Xavier Bettel was lange tijd advocaat en werd als 26-jarige in 1999 parlementslid. In november 2011 werd hij tot burgemeester van Luxemburg gekozen. Hij vormde na de verkiezingen van 2013 een regering met de sociaaldemocraten.
   
• 11. 

  Nikos Christiodoulides (1973) is sinds 1 maart 2023 de partijloze president van Cyprus. Hij was eerder diplomaat, ambtenaar en minister van Buitenlandse Zaken (2018-2022).
   
• 12. 

  António Costa (1961) is sinds 26 november 2015 minister-president van Portugal. Hij is leider en secretaris-generaal van de sociaaldemocratische partij. Eerder was hij advocaat en onder meer minister voor de relatie met het parlement en voor overheidsadministratie, lid van het Europees Parlement en burgemeester van Lissabon.
   
• 13. 

  Alexander De Croo (1975) is sinds 1 oktober 2020 minister-president van België. Hij lid een coalitie van liberalen, christendemocraten, sociaaldemocraten en Groenen. De Croo was voorzitter van de liberale partij OpenVLD en viceminister-president in de kabinetten-Di Rupo, -Michel I en II en -Wilmès I en II. Ook was hij minister van Pensioenen, Ontwikkelingssamenwerking en senator.
   
• 14. 

  Nikolay Denkov (1962) is sinds 6 juni 2023 minister-president van Bulgarije. Eerder was hij onder meer minister van Onderwijs en Wetenschap en daarvoor hoogleraar scheikunde.
   
• 15. 

  Petr Fiala (1964) is sinds 28 november 2021 minister-president van Tsjechië. Hij is de voorman van de conservatief-liberale partij ODS en leidt een centrumrechtse coalitie. Eerder was hij onder meer minister van Onderwijs, Jeugd en Sport in het kabinet-Necas (2012-2013). Sinds 2014 is hij leider van ODS en in november 2017 werd hij parlementsvoorzitter. Voor hij de politiek in ging, was hij hoogleraar en rector.
   
• 16. 

  Mette Frederiksen (1977) is sinds 27 juni 2019 minister-president van Denemarken. Zij leidt een sociaaldemocratisch minderheidskabinet. Mette Frederiksen was eerder minister van Werkgelegenheid (2011-2014) en van Justitie (2014-2015). Sinds 2001 heeft zij zitting in het parlement. In 2005-2011 was zij vicefractievoorzitter.
   
• 17. 

  Robert Golob (1967) is sinds 1 juni 2022 minister-president van Slovenië. Hij leidt een centrumlinks kabinet. Dr. Golob is gepromoveerd als elektrotechnicus en was enige jaren werkzaam als wetenschapper. Daarna leidde hij een energiebedrijf. In 2022 werd hij namens de centrumlinkse Vrijheidsbeweging parlementslid.
   
• 18. 

  Klaus Johannis (1959) is sinds 2014 president van Roemenië en deelnemer aan de Europese Raden. Hij was eerder onder meer docent natuurkunde, burgemeester van Sibiu en voorzitter van de Nationale Liberale Partij.
   
• 19. 

  Kaja Kallas (1977) is sinds 26 januari 2021 premier van Estland. Zij is lid van de Hervormingspartij (liberalen) en leidt een centrumrechtse coalitie. Mevrouw Kallas was lid van het Europees Parlement (2014-2018) en werd in 2018 partijleider. Zij is een dochter van oud-eurcommissaris Siim Kallas.
   
• 20. 

  Krišjānis Kariņš (1964) was a member of the European Parliament from 14 July 2009 to 22 January 2019 as an independent member, and was aligned with the European People's Party. Kariņš took seat in Parliament on behalf of Latvia.
   
• 21. 

  Ulf Kristersson (1963) is sinds 18 oktober 2022 minister-president van Zweden. Hij leidt een centrumrechts minderheidskabinet, met gedoogsteun van de rechtse Zweden Democraten. Kristersson is sinds 2014 parlementslid (eerder was hij dat in 1991-2000) en sinds 2017 leider van de conservatief-liberale partij Moderata. Hij was minister van sociale zekerheid in het kabinet-Reinfeldt (2010-2014).
   
• 22. 

  Emmanuel Macron (1977) is sinds 14 mei 2017 president van Frankrijk. Hij is leider van de progressief-liberale beweging Renaissance (tot 2022 'La République En Marche'). Macron was geruime tijd lid van de Parti Socialiste, maar werd in 2015 onafhankelijk. Hij werkte bij de Inspectie van Financién en bij de Bank Rothschild, en was adjunct-secretaris-generaal van de Staf van president Hollande. In 2014-2016 was hij minister van Economische Zaken, Industrie en Digitale Industrie.
   
• 23. 

  Giorgia Meloni (1977) is sinds 22 oktober 2022 minister-president van Italië. Zij leidt een rechts-nationalistisch kabinet van FdI, Forza Italia en Lega Nord. Meloni was aanvankelijk actief in de jeugdbeweging van de neofascistische MSI. In 2006 werd zij Kamerlid voor de Nationale Alliantie en in 2008 minister voor Jeugd in het kabinet-Berlusconi (tot 2011). Sinds 2014 is zij de leider van Frateli d'Italia.
   
• 24. 

  Kyriakos Mitsotakis (1968) is sinds 8 juli 2019 minister-president van Griekenland. Hij is de leider van het centrumrechtse Nieuwe Democratie. Kyriakos was eerder werkzaam in de financiële wereld en was in 2013-2015 minister voor administratieve hervorming. In januari 2016 werd hij partijleider.
   
• 25. 

  Mateusz Morawiecki (1968) is sinds 11 december 2017 premier van Polen. Daarvoor was hij minister van Economische Ontwikkeling (2015-2016) en van Financiën (2016-2017) en vicepremier. Hij is lid van de conservatieve parti 'Recht en Justitie' (PiS). Morawiecki was eerder docent en onderzoeker aan universiteiten en werkzaam in het bankwezen. Ook was hij betrokken bij de onderhandelingen over de toetreding van Polen tot de EU.
   
• 26. 

  Gitanas Nauséda (1964) is sinds juli 2019 president van Litouwen. Hij is econoom en werkte als onderzoeker, ambtenaar en adviseur in het bankwezen. Verder was hij lector aan de Universiteit van Vilnius.
   
• 27. 

  Karl Nehammer (1972) is sinds 6 december 2021 bondskanselier van Oostenrijk. Hij is leider van de ÖVP, de Oostenrijkse christendemocratische partij. Nehammer werkte als communicatiecoach bij de ÖVP en werd in 2015 plaatsvervangend algemeen secretaris van de christelijke vakbond en in 2016 daarvan secretaris-generaal. In 2017 werd hij parlementslid en in januari 2020 minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Kurz.
   
• 28. 

  Viktor Orbán (1963) is sinds 29 mei 2010 minister-president van Hongarije. Hij is leider van de centrumrechtse/christendemocratische partij Fidesz. Orbán speelde een belangrijke rol bij de overgang van Hongarije van het communisme naar de democratie. Hij was oprichter van Fidesz, aanvankelijk een liberale jongerenbeweging. In 1990 werd hij lid van het Hongaarse parlement. Als leider van Fidesz-Hongaarse Volksparij werd hij in 1998 premier, tot 2002. Daarna was hij tot 2010 oppositieleider.
   
• 29. 

  Petteri Orpo (1969) is sinds 20 juni 2023 minister-president van Finland. Hij leidt een centrumrechts kabinet. Orpo is sinds 2007 parlementslid en was eerder minister van Landbouw, Binnenlandse Zaken en Financiën. Daarvoor bekleedde hij functies in de conservatief-nationale partij van Finland.
   
• 30. 

  Olaf Scholz (1958) is sinds 8 december 2021 bondskanselier van Duitsland. Hij is leider van de sociaaldemocratische SPD. Eerder was hij onder meer minister van Arbeid en Sociale Zaken, secretaris-generaal van de SPD, burgemeester van Hamburg en minister van Financiën (2018-2021). Scholz leidt een coalitie van sociaaldemocraten, Groenen en liberalen.
   
• 31. 

  Pedro Sánchez (1972) is sinds 2 juni 2018 minister-president van Spanje. Hij leidt een minderheidskabinet van de Spaanse sociaaldemocraten (PSOE) dat aantrad na de val van de centrumrechtse regering-Rajoy. Sanchez is econoom en was Kamerlid en secretaris-generaal van de PSOE.
   
• 32. 

  Leo Varadkar (1979) is sinds 17 december 2022 minister-president van Ierland. Eerder was hij dat van 14 juni 2017 tot 26 juni 2020. In 2020-2022 was hij minister van Bedrijven, Handel en Werkgelegenheid. Hij is leider van de christendemocratische partij Fine Gael en volgde als zodanig Enda Kenny op. Varadkar is de zoon van een Indiase arts, die zich in 1960 in Engeland vestigde. Hijzelf is eveneens opgeleid als arts. In 2007 werd hij lid van het Ierse parlement en daarna was hij minister van Vervoer, Toerisme en Sport, van Volksgezondheid en van Sociale Bescherming.
   
• 33. 

  The European Council brings together EU leaders to set the EU's political agenda. It represents the highest level of political cooperation between EU countries.