Waarom we welke keuzes maken - corona - Main contents

Mirjam Bikker is onze nieuwe woordvoerder Volksgezondheid en houdt zich dus ook bezig met het coronabeleid. In deze blog geef ze uitleg over onze keuzes en laat ze zien hoe wij onze afwegingen maken

Al ruim een jaar houdt het coronavirus ons in de greep. Het raakt ons allemaal op veel verschillende manieren. Ik denk aan kleinkinderen die hun opa en oma al een jaar lang veel minder zien, laat staan knuffelen, aan jongeren die dag in dag uit achter het scherm hun lessen volgen, aan mensen die hun baan kwijt zijn geraakt of in spanning leven hoe lang dit nog goed gaat. Maar ook aan al die mensen die heftig ziek werden en nog dagelijks de gevolgen voelen, en aan de velen die met verdriet en rouw leven omdat ze geliefden missen. Wie je ook bent, corona beïnvloedt al een jaar lang elke dag ons leven.

En je bent het ondertussen vast wel gewend: de persconferenties op dinsdag, de maatregelen én gelukkig nu ook de versoepelingen. En misschien zeg je wel, ik volg het soms niet meer. Ik hoor heel verschillende geluiden hoe mensen alle berichten volgen. De een stopt, want er is zoveel naar nieuws en een ander volgt alles nauwgezet. Dagelijks ontvangen wij als fractie veel berichten over de aanpak van het coronavirus, over de keuzes die wij maken in deze crisis, in coronadebatten. Heel graag geven wij door middel van deze blog uitleg over onze keuzes. Zodat je kunt zien hoe we onze afwegingen maken. Want ja, het zijn soms onmogelijke dilemma’s en pijnlijke maatregelen. En nee, we zullen nooit helemaal schadevrij uit deze crisis komen. Maar wat we wél doen is met ons beste kunnen en beste weten elke keer weer zoeken naar hoe we mensen recht kunnen doen in deze crisis.

Ik zei het al, in deze blog laat ik je graag zien hoe wij keuzes maken. Afgelopen week stonden er een paar belangrijke wetswijzigingen en stemmingen rond corona op de agenda. Ik loop ze even met je langs:

• - 

  Coronastrategie: Tijdens het coronadebat vorige week werd ook gesproken over de strategie van het kabinet. Deze week stemde de Tweede Kamer over een motie Simons/Dassen.
• - 

  Quarantaineplicht en coronapaspoort: Deze week heeft de Tweede Kamer gedebatteerd over een wetsvoorstel dat een quarantaineplicht voor inreizigers vastlegt.

Er is licht aan het eind van de tunnel.’ Vorig jaar werd dat meerdere keren gezegd. En ik geloof nu inderdaad dat er licht is aan het einde van de tunnel. Steeds meer mensen zijn gevaccineerd en dat maakt een wereld van verschil. We zien dat bijvoorbeeld in Israël, waar al heel veel mensen zijn gevaccineerd. Dat is hoopgevend. Volgens de planning zijn over iets meer dan twee maanden alle volwassenen die dat willen gevaccineerd. Ik zeg hier met nadruk: de mensen die dat willen. Want laat ik helder zijn; ik denk dat deze vaccinaties echt helpen om mensen te beschermen en de pandemie te eindigen. Maar een vaccinatie moet vrijwillig zijn en blijven. Ik zet me daarvoor in, daar kun je op rekenen. Terwijl ik dit schrijf krijgen duizenden mensen dus een prik en dat is voor hen -en over een poosje voor de hele samenleving- goed nieuws. Tegelijk moeten we ook nog even volhouden. De maatregelen die ons nu sterk beperken: bezoekersregeling, digitale kerkdiensten of met een klein groepje in de kerk, dichte bibliotheken en sportverenigingen, het is doorbijten. De strategie van het kabinet is nu om zo snel mogelijk zoveel mensen te vaccineren en stap voor stap meer mogelijk te maken in de samenleving.

Coronastrategie

Deze week stemde de Tweede Kamerfractie tegen de motie Simons/Dassen, die het kabinet oproept om te breken met een strategie van ‘groepsimmuniteit’. Maar die ‘groepsstategie is er niet, en dan is het onmogelijk om er mee te breken. Over die strategie moet wel meer gezegd worden want er is veel over te doen: vorige week werden stukken openbaar waarin het RIVM sprak over ‘groepsimmuniteit’. Het doet denken aan de toespraak van Rutte op 15 maart over groepsimmuniteit: “…in afwachting van een vaccin of medicijn de verspreiding van het virus (…) afremmen en tegelijkertijd gecontroleerd groepsimmuniteit op (…) bouwen. (…) Met deze aanpak waarin de meeste mensen alleen lichte klachten zullen krijgen, bouwen we immuniteit op en zorgen we dat de zorg het aankan.” Een jaar geleden wisten we nog bijna niets over het coronavirus. Dat Rutte deze strategie van de epidemiologen aangereikt kreeg is niet zo gek als het met de kennis van nu lijkt. Immuniteit opbouwen is een standaardoptie bij een virus. Al heel snel na de toespraak was duidelijk dat dit virus anders is. Het virus is veel te gevaarlijk om te sturen op zo’n groepsimmuniteit. Er zouden veel te veel mensen op die manier in gevaar gebracht worden. Het afgelopen jaar heeft het kabinet deze strategie dan ook niet gevolgd. De strategie van het kabinet was en is: kwetsbaren beschermen en zorgen dat de zorg het aankan.

De motie die deze donderdag in stemming wordt gebracht, spreekt uit dat het kabinet “een strategie heeft gehanteerd die een maximaal aantal mensen ziek laat worden tot het laatste ziekenhuisbed is bezet”. De motie verzoekt ook “de regering te breken met deze strategie, en indammen van het virus tot doel van het beleid te maken”. De fractie is nog steeds voluit voorstander van het zoveel mogelijk indammen van het virus, van het beschermen van kwetsbaren en het zorgen dat de zorg het aankan. De fractie vindt dat minister-president Rutte zijn eerste toespraak niet moet ontkennen. Maar uit moet leggen wat er al snel veranderd is. Dat wellicht bij zijn eerste toespraak het opbouwen van groepsimmuniteit wellicht nog logisch leek, maar dat dit al heel snel niet meer zo was. Wees helder over de woorden die je gebruikt hebt en ontken ze niet.

Wat voor samenleving willen we zijn?

Vaccineren en testen zijn manieren om weer veilig elkaar te ontmoeten en weer stap voor stap open te gaan. Als fractie zijn we dankbaar dat de vaccinaties zo snel zijn ontwikkeld en de vaccinatiegraad gestaag omhooggaat. Daarbij is het helpend dat we inmiddels een testinfrastructuur hebben, zodat je bij klachten snel weet of je weer uit quarantaine kan. Met vaccineren en testen kunnen we, zolang Corona nog volop rondgaat, toch zoveel mogelijk een samenleving vormen waarin iedereen er voluit bij hoort. Jong en oud, kerngezond of met een zwakke gezondheid.

Op Europees en Nederlands niveau worden voorstellen uitgewerkt voor het tonen van bewijzen om toegang te krijgen tot een ander land of een evenement. Voor de ChristenUniefractie staat bij al die voorstellen voorop dat de inzet van zulke bewijzen van gezondheid niet mag leiden tot een tweedeling in de samenleving: tussen zij die niet en zij die wél gevaccineerd zijn. Tussen zij die getest zijn en zij die dat niet willen of kunnen. Dat betekent concreet dat er bij een vaccinatiebewijs altijd het alternatief van een testbewijs mogelijk moet zijn. Daarnaast moeten zulke bewijzen zo min mogelijk moeten worden ingezet - als het ook zonder kan, hoef je zulke bewijzen niet ‘voor de zekerheid’ te vragen - en moet testen en vaccineren toegankelijk zijn voor iedereen. Dus geen extra kosten en geen (fysieke) drempels; ook als je slecht ter been bent moet de mogelijkheid er zijn dat je wordt gevaccineerd of wordt getest. Daarbij moet naast een digitaal bewijs ook een papieren bewijs mogelijk zijn.

Quarantaineplicht

Deze woensdag heeft de Tweede Kamer gedebatteerd over een quarantaineplicht voor mensen die Nederland inreizen vanuit een zeer hoogrisicogebied. Nu is het dringende advies om in quarantaine te gaan. Met het wetsvoorstel zou het geen advies meer zijn, maar wordt quarantaine verplichten komt er een boete op te staan als je je niet aan de quarantaine houdt. Dat is heftig, maar met de virusvarianten die nog steeds wereldwijd opduiken kunnen we ons dat voorlopig voorstellen. Ik heb wel een paar kritische noten gekraakt. Allereerst heeft de ChristenUnie diverse voorstellen gedaan om schrijnende gevallen te voorkomen. Als je bijvoorbeeld afscheid moet nemen van een naast familielid op een sterfbed, of als je bij de bevalling van je kind wil zijn. De wet heeft nu al heel veel uitzonderingsgevallen opgenoemd, maar de werkelijkheid is altijd weer anders. Daarom willen we de burgemeester de bevoegdheid geven om in individuele, onvoorziene schrijnende gevallen, een ontheffing te kunnen verlenen.

Verder heb ik benadrukt, en ook in de titel van de wet laten opnemen, dat dit een tijdelijke wet is. Op 1 juli zal bekeken worden of de Corona-wetgeving met alle wettelijke maatregelen verlengd moet worden. We hebben de regering gevraagd om dat voor de afzonderlijke maatregelen te onderbouwen. Zodat we niet omdat een paar maatregelen nog nodig zijn, alles in stand houden. Als het gaat om de inperking van grondrechten wil ik namelijk niet wennen aan een ‘nieuw normaal’. Zodra het kan, is het belangrijk dat we maatregelen stop zetten. We kunnen niet alles controleren en zullen ook in de toekomst met risico’s moeten leven. Daarbij zal het de komende tijd echt nog zoeken zijn, hoe snel dat kan. Ik krijg ook berichten uit de zorg, uit de ziekenhuizen waar al een jaar lang keihard gewerkt wordt en mensen op hun tandvlees lopen. We zullen ook het zorgpersoneel en al die mensen die dringend andere zorg nodig hebben dan Coronazorg in het oog moeten blijven houden. Dat is bij de huidige versoepelingen al heel spannend.

En daarom aan het einde van mijn blog toch nog een kleine oproep. Ik weet dat het heel veel van jullie zwaar valt, deze tijd. En het duurt al lang. Maar laten we alsjeblieft met elkaar ons uiterste best doen om verspreiding tegen te blijven gaan. Dus gewoon die basics: handen wassen, afstand houden en niet met je hele familiebezoek in de huiskamer. Zulke dingen. De meesten van jullie doen dat, ik weet het. Maar hier in de Kamer krijg ik toch nog cijfers aangereikt van plekken waar het niet goed gaat. Laten we elkaar een beetje helpen om het vol te houden. Niet alleen voor je zelf. Maar ook voor de kwetsbare mensen om ons heen en voor het ziekenhuispersoneel. Ik hoop dat als we allemaal nog een poosje zo volhouden dat er dan wel ergens deze zomer dat moment komt. Van een grote tafel met familie of vrienden, van een kerkdienst of een bruiloft, van elkaar ontmoeten.