Conflicten in ouderenpartijen - Main contents

De Nederlandse politiek kent een rijke geschiedenis aan ouderenpartijen, zo deden er in 1971 al vier ouderenpartijen mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. Er zijn echter ook opvallend veel conflicten en afsplitsingen geweest binnen ouderenpartijen, voornamelijk in AOV en 50PLUS.

Na de verkiezingen van 1994 kwam het door Martin Batenburg i opgerichte AOV i met zes zetels in de Tweede Kamer. Kort na haar intree in de Tweede Kamer, in mei 1994, ontstond er al ruzie in de AOV-fractie. In oktober 1994 werd Theo Hendriks i na een conflict met Jet Nijpels i uit de AOV-fractie gezet. Nijpels beschuldigde Hendriks er onder meer van fysiek geweld tegen haar te hebben gebruikt.

Op 30 mei 1995 ontstond een echte splitsing in de AOV-Tweede Kamerfractie. Nijpels deelde in de Kamer mee dat de leden Cees van Wingerden i en Wil Verkerk i geen deel meer uitmaakten van de fractie, omdat Van Wingerden door het AOV-bestuur was geschorst en de fractie het vertrouwen in hem had opgezegd. Verkerk had zich solidair met hem verklaard. Nijpels bleef met Liesbeth Aiking i en Leo Boogaard i de AOV-fractie vormen.

Op 29 augustus 1995 verklaarde Van Wingerden in de Tweede Kamer dat, na een royement van Nijpels, Aiking en Boogaard door de AOV-ledenvergadering op 10 juni 1995, hij en Verkerk als AOV-fractie moesten worden beschouwd. Nijpels c.s. kreeg toen de naam fractie Groep-Nijpels.

In 1995 ontstond er ook ruzie tussen fractievoorzitter Nijpels en partijvoorzitter Martin Batenburg. Dat ging deels over de koers van de partij, maar daarnaast speelden persoonlijke tegenstellingen. Jet Nijpels werd ervan beschuldigd familieleden aan functies te willen helpen. De ruzie bereikte een hoogtepunt toen Batenburg door een selectiecommissie op een onverkiesbare achtste plaats voor de Eerste Kamer werd gezet. Batenburg eiste via de media een hogere plaats, waarna Nijpels op het aftreden van Batenburg aanstuurde. De ledenvergadering van de AOV koos in juni echter de zijde van Batenburg.

De gespannen interne verhoudingen hadden naast royementen opzeggingen tot gevolg. Nijpels, Aiking en Boogaard besloten uiteindelijk een nieuw partij ('Senioren 2000') op te richten. Senioren 2000 deed mee aan de verkiezingen van 1998, maar wist onvoldoende stemmen te behalen voor een zetel.

Op 31 maart 1998 brak Verkerk met zijn fractiegenoot Van Wingerden.

Er waren dus de volgende ouderenfracties van de AOV:

De Onafhankelijke Ouderen en Kinderen Unie (OokU) werd in augustus 2009 opgericht door Jan Nagel i en Kees de Lange i. In november 2010 werd de OokU opgevolgd door 50PLUS, de naamsverandering vond mede plaats op advies van opiniepeiler Maurice de Hond.

Nagel werd voorzitter en De Lange werd vicevoorzitter van de partij. In mei 2012 trad De Lange echter alweer uit de partij, die hij van machtsmisbruik en corruptie beschuldigde. Nagel trad in november 2012 vanwege zijn senaatszetel af als voorzitter en werd opgevolgd door Willem Holthuizen, maar keerde in 2013 terug als interim-voorzitter.

Bij de verkiezingen in 2012 behaalde 50PLUS twee zetels, die werden ingenomen door Henk Krol i en Norbert Klein i. In oktober 2013 stelde Krol zijn zetel ter beschikking vanwege beschuldigingen dat hij als hoofdredacteur van de Gay Krant ten onrechte pensioenpremies niet zou hebben afgedragen en subsidie voor de Stichting Vrienden van de Gay Krant onjuist zou hebben besteed. Zijn zetel werd in 2013 ingenomen door Martine Baay-Timmerman i, Klein nam het voorzitterschap van de fractie over.

Maar Baay-Timmerman en Klein bleken niet goed te kunnen samenwerken. Fractievoorzitter Klein zette Baay-Timmerman op 28 mei 2014 uit de Tweede Kamerfractie wegens een voor hem "onherstelbare vertrouwensbreuk". Het hoofdbestuur van 50PLUS koos echter haar kant en eiste van Klein dat hij zijn zetel zou opgeven, wat hij weigerde. Sindsdien vertegenwoordigde ze als enige in de Tweede Kamer de partij 50PLUS onder de naam 50PLUS/Baay-Timmerman i. Toen Baay in 2014 haar zetel wegens ziekte moest opgeven, keerde Krol terug in de Kamer. Op 12 juni 2014 zegde Klein alsnog zijn partijlidmaatschap op en vormde een eigen fractie. Kort daarna lanceerde hij de nieuwe Vrijzinnige Partij i.

In mei 2018 werd Geert Dales op het partijcongres gekozen tot nieuwe voorzitter van 50PLUS. Binnen het partijbestuur ontstond daarna echter spanning tussen Dales en een drietal andere leden. Op een buitengewone ledenvergadering in november 2018 besloten de drie zich terug te trekken. Ook regionaal kende de partij problemen in deze tijd. In Overijssel eindigde een afdelingsvergadering in mei 2018 zelfs in een vechtpartij waar de politie aan te pas kwam.

Vervolgens bracht Dales in april 2020 naar buiten zich kandidaat te willen stellen voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2021. Hij werd hierin ondersteund door fractievoorzitter Krol, maar stuitte op verzet binnen 50PLUS. Afdelingsbestuurders en leden van de Eerste en Tweede Kamerfractie kantten zich tegen Dales en uiteindelijk stapte hij op 24 mei 2020 per direct op.

In mei 2020 stapte ook fractievoorzitter Krol vanwege slepende conflicten binnen de partij op. Hij richtte samen met Femke Merel van Kooten-Arissen, die in juli 2019 uit de fractie van de Partij voor de Dieren was gestapt en in december lid was geworden van 50PLUS, de Groep-Krol/Van Kooten op die kortstondig leidde tot de Partij voor de Toekomst. Na de breuk tussen Krol en van Kooten-Arissen lanceerde Krol op 26 november 2020 Lijst Henk Krol i.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 haalde 50PLUS 1 zetel met lijsttrekker Liane den Haan i. In mei 2021 trad zij echter uit 50PLUS, maar behield haar Kamerzetel, waardoor 50PLUS niet meer in de Tweede Kamer vertegenwoordigd is. De fractievoorzitter en partijleider van de ouderenpartij lag al een tijd lang overhoop met het partijbestuur en Den Haan voelde zich gesaboteerd door het bestuur. Tegelijkertijd was het bestuur boos op Den Haan, omdat zij zich niet aan afspraken uit het verkiezingsprogramma zou hebben gehouden.

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 ontaardde het partijcongres van 50PLUS op 30 september 2023 in een grimmige sfeer, waar zelfs politie aan te pas moest komen. Het bestuur onder leiding van Jorien van den Herik schoof Ellen Verkoelen i naar voren als kandidaat-lijsttrekker, en royeerde na een conflict haar tegenkandidaat Gerard van Hooft i. Dit was onderdeel van een langlopende strijd binnen de partij. Na dit incident kondigde Van den Herik zijn vertrek aan. Een week later werd Van Hooft tijdens een digitale voortzetting van het congres alsnog tot lijsttrekker verkozen door de leden. Verkoelen kwam niet meer voor op de kandidatenlijst voor de verkiezingen. 50PLUS slaagde er niet in om een zetel te behalen bij de verkiezingen.

Bovenstaande ontwikkelingen leidden tot de volgende fracties: