Europese Raad 24-25 juni 2021 - Main contents
Op 24 en 25 juni 2021 kwamen de 27 Europese regeringsleiders en staatshoofden fysiek bijeen voor een bijeenkomst van de Europese Raad i. Zij debatteerden over een aantal urgente kwesties. Op de agenda stonden zaken als de aanpak van de coronacrisis, het economisch herstel uit deze crisis, het huidige Europese migratiebeleid, de relatie tussen de Europese Unie i en buurlanden Turkije en Rusland, en de situatie van de Hongaarse rechtsstaat.
De belangrijkste conclusies van de Europese top van 24 en 25 juni gingen over de rechtsstaat in Hongarije. Naar aanleiding van de stevige discussies spraken sommige leiders van een rode lijn die Hongarije heeft overschreden. Premier Rutte daagde Hongarije onder andere uit om artikel 50, de uittredingsprocedure, te starten als het zich niet wilde conformeren aan de Europese waarden. Daarnaast concludeerde de Europese Raad dat er een dialoog onderhouden moet worden met Rusland over samenwerking op gebieden die in het belang van de EU zijn. Verder gaven de regeringsleiders hun akkoord aan de versterking van partnerschappen op het gebied van migratie met Turkije, Libanon en Jordanië. Dit laatste moet nog formeel goedgekeurd worden door het Europees Parlement en de Raad van Ministers.
Contents
Covid-19 & economisch herstel
De regeringsleiders hebben de stand van zaken omtrent de productie, aanschaf en distributie van vaccins doorgenomen. Zij benadrukten dat deze inspanningen moeten worden doorgezet, ondanks de positieve ontwikkelingen in de situatie. Het opheffen van restricties op reizen binnen de EU - en daarmee het digitaal groen certificaat, bekend als het coronapaspoort - is eveneens besproken, waarbij de Europese Raad nadruk legde op het streven naar een vrij verkeer van reizen mits de gezondheidssituatie dat toelaat.
Het economisch herstel van Europa uit de coronacrisis wordt doorgenomen aan de hand van het Europees Herstelfonds. Specifiek wordt er gekeken naar de aanbevelingen van de Commissie met betrekking tot de economische herstelplannen van de lidstaten.
Migratie
De regeringsleiders bespraken de verschillende routes die migranten nemen om de Europese Unie te bereiken, waarbij genoemd werd dat ondanks dat de vluchtelingenstroom de afgelopen jaren zijn afgenomen er een zorgwekkende trend bestaat op sommige routes.
De regeringsleiders hebben ook hun akkoord gegeven op het voortzetten van de Turkije-deal, waar Turkije Syrische vluchtelingen opvangt en de doorstroom van vluchtelingen naar Europa tegenhoudt in ruil voor miljarden aan steun. Op dit terrein werd besloten dat de partnerschappen zullen worden versterkt, in het bijzonder met de landen Turkije, Jordanië en Libanon.
Buitenlands beleid
Het Europees beleid jegens twee van haar buurlanden, Rusland en Turkije, stond op de agenda van deze top. Hoge Vertegenwoordiger Borrell presenteerde voorafgaand aan de top een nieuwe mededeling over de betrekkingen met Rusland. De relatie met Turkije is een voortzetting van de besprekingen op de top van maart, waaronder zoals hierboven genoemd, de vluchtelingendeal onderdeel van is.
Conclusies van de Europese Raad over Turkije
Op het gebied van de relatie tussen de EU en Turkije verzoekt de Europese Raad aan de Commissie om de vluchtelingengemeenschappen in Turkije, Jordanië en Libanon financieel te blijven ondersteunen. Het plan is om hier 5,7 miljard euro voor vrij te maken, maar dit moet nog formeel goedgekeurd worden. De Europese Raad uit ook zijn zorgen over de situatie van de rechtsstaat in Turkije en benadrukt het grote belang van stabiliteit in de regio. Daarom wil de Europese Raad dat er dialogen onderhouden worden met Turkije op zaken van gemeenschappelijk belang zoals migratie, volksgezondheid, klimaat en regionale vraagstukken.
Conclusies van de Europese Raad over Rusland
Met betrekking tot de relatie met Rusland benadrukt de Europese Raad het belang van sancties als drukmiddel op kwaadwillige activiteiten van Rusland zoals cyberaanvallen. De Raad verzoekt de Commissie dan ook opties aan te reiken voor eventuele aanvullende sancties. Tegelijkertijd wil de Europese Raad ook proberen samen te werken met Rusland op gebieden die van belang zijn voor de EU zoals het klimaat, gezondheid en buitenlandse kwesties zoals Syrië.
Rechtsstaat in Hongarije
Naast de geplande onderwerpen is er op de Top ook gesproken over de situatie van de LHBTI-gemeenschap in Hongarije. Aanleiding daarvoor is het invoeren van een wet die het Hongaarse scholen verbiedt om leerlingen te 'confronteren' met informatie over homoseksualiteit en geslachtsverandering. Daarmee wordt het de scholen onmogelijk gemaakt leerlingen daarover voor te lichten. Hongarije werd daarop scherp aangesproken door Nederland en zestien andere lidstaten, en de Europese Commissie kijkt of de wet in strijd is met het EU-recht. Ook op de Europese Top van 24 en 25 juni is hier stevig over gediscussieerd. Onder andere premier Rutte, maar ook andere leiders zoals premier Xavier Bettel van Luxemburg, spraken Orbán hier scherp op aan. Rutte zou onder meer gesuggereerd hebben dat Hongarije beter de Europese Unie zou kunnen verlaten.