Samen door deze winter (bijdrage coronadebat) - Main contents
Het chanoekafeest, dat viert de Joodse gemeenschap deze dagen. En juist in deze sombere tijden, is dat een feest vol hoop. Van licht, van vreugde. En van een diepe boodschap. Duisternis overwin je niet met duisternis, maar met licht. En wat hoop ik dat dit feest volgend jaar, veel uitgebreider gevierd mag worden, ook in dit huis in goede traditie. Maar misschien heeft de diepe betekenis ons juist ook nu veel te zeggen.
De minister-president en de minister waren er eerlijk over afgelopen vrijdag. We hadden allemaal gehoopt dat corona veel minder impact zou hebben op ons allemaal. Allermeest voor al die zieke mensen in Nederland. Uit de ziekenhuizen en de IC’s, maar ook uit de wijkverpleging, horen we hoe het passen en meten is. En ook dat niet alle zorg gegeven kan worden die mensen eigenlijk nodig hebben en ook hoe zwaar het die zorgmedewerkers valt. Daarmee is het eigenlijk al code grijs. De situatie is ernstig en ik denk dat we inmiddels allemaal wel iemand in onze omgeving kennen die eigenlijk een operatie nodig heeft maar toch moet wachten.
We weten wat helpt: de basismaatregelen en ook de vaccinaties, ze dragen duidelijk bij. En juist nu het zo knelt in de zorg moeten we alles op alles zetten om samen door deze winter heen te komen en ons aan die basismaatregelen te houden. We hebben allemaal een grote verantwoordelijkheid. Voor de bescherming van kwetsbaren, voor het overeind houden van de zorg. En voor het laten doorgaan van de scholen. En ik zie en merk - ook in mijn mailbox - de verharding in de samenleving. Maar ik zou hier willen vragen: alsjeblieft zullen we gewoon goed voor elkaar zorgen, ook al zijn we het niet eens. We kunnen hoger dan de laagte die soms de mails overstelpt in al onze mailboxen. We zijn één samenleving, laten we het voor elkaar opnemen en daarin soms ook even ons oordeel opschorten omdat we de ander ook de ruimte gunnen om hier goed doorheen te komen. En hoe je hier ook over denkt, houd je aan de basismaatregelen.
De ChristenUnie-fractie maakt zich zorgen of deze tijdelijke avondlockdown voldoende is - we zien de noodzaak - en weet tegelijk dat het zo’n verschil maakt als we ons collectief beter aan de basismaatregelen houden. Heel veel mensen doen dat ook. En heel veel mensen willen het wel maar het lukt niet helemaal. Waar zit het nou precies in? Ziet de minister nog mogelijkheden om dat te verbeteren? Heeft hij daar continue de slimste experts op aan het werk? Juist om te kijken wat de nieuwe inzet kan zijn voor deze winter.
Ook vanmorgen lieten de cijfers weer zien wie de hoogste kans hebben op een ernstig ziekteverloop. De minister heeft toegezegd stevig werk te maken van ons voorstel voor testen, informeren en vaccineren in de 30 wijken met hoge besmettingsaantallen en lage vaccinatiegraad. Maar het is in laatste brieven een beetje stil. Hoe staat het nu ermee?
Lange termijn
De ChristenUnie dringt er op aan: kijk naar de lange termijn, werk met scenario’s ook nu er nieuwe varianten zijn en we juist daarom ook zorgen hebben. Over de boostercampagne is het nodige gezegd. Mijn samenvatting is dat de groep die het eerste de prik heeft gehad, ook het eerste kwetsbaarder is voor de afname van de vaccineffectiviteit. Juist daarom vraag ik aandacht voor de griepprik-plus groep die in de eerste ronde met reden eerder gevaccineerd werd dan anderen. Hun vaccin is nu dus ook eerder verminderd effectief én zij zijn kwetsbaarder dan hun leeftijdsgenoten.
Eiwitvaccins
Ik heb de minister eerder gevraagd naar de klassieke eiwitvaccins. Er is een groep mensen die daarop wacht met verschillende redenen, zij willen dus wel gevaccineerd worden. Het lijkt erop dat een van die vaccins, Sanovi aan het einde van het jaar al beschikbaar is. Ziet de minister kans om één van deze vaccins alsnog spoedig beschikbaar te maken omdat ook dit weer helpt om een groep erbij te trekken die echt wil.
1G - iedereen testen
Als ChristenUnie hebben we iedereen testen - 1G als alternatief naast 2G gelegd. Juist op plekken waar 2G door de regering voorzien wordt. Omdat we vinden dat dit proportioneler is, en passend en effectief. Het ministerie heeft een eerste uitwerking gedaan. Maar eerlijk gezegd ziet die uitwerking er wel uit dat het nogal prijzig is en ook wat moeilijk uitvoerbaar. Ik had wat meer oplossingsgerichtheid verwacht van deze minister. Bijvoorbeeld door te benoemen in welke settings 1G passend zou zijn? Maar ook meer op de lange termijn wat bijvoorbeeld de gedragseffecten van juist dit voorstel zijn. Wat vindt de minister van de constatering van de gedragsunit dat als mensen een zelftest thuis hebben liggen ze veel sneller geneigd zijn om te testen bij klachten? Ook dat gedragseffect kan enorm bijdragen. En hoe kijkt de minister aan tegen andere vormen van testen? Op dit moment is er een hele hoge standaard, de diagnostiekstandaard, voor de betrouwbaarheid. Maar inmiddels scoren ook andere methodes steeds hoger denk aan monitoring. En we zien dat de productielijnen klaarstaan, dat universiteiten klaarstaan om juist deze methodes in te zetten. Dus ik zou aan de minister willen vragen om dit te overwegen want dan kan de testcapaciteit omhoog. Denemarken doet dat ook.
Zorg
Er is al veel gezegd over de zorg. Ik sluit aan bij iedereen die heeft gezegd: wees meelevend met de zorgmedewerkers. Maar ik zou de minister ook willen vragen welke mogelijkheden hij ziet nu er meer gevraagd wordt van de mantelzorgers. Kijkt het kabinet naar de ruimte voor mantelzorgverlof deze winter? Want alleen samen komen we deze winter door.