De Kamervoorzitter onder druk

PDC, 31 januari 2022

De voorzitter van de Tweede Kamer¹ staat in de belangstelling. Van vele kanten wordt kritiek geuit op haar functioneren. Is deze kritiek altijd terecht? Wat kan zij doen om het debat in ons parlement nog beter in goede banen te leiden? Wat moet de Tweede Kamer zelf doen?

De Kamervoorzitter

De Kamervoorzitter heeft de leiding over de vergadering en is belast met de handhaving van de orde. Daartoe heeft de voorzitter meerdere middelen tot zijn/haar beschikking. Kort samengevat heeft de voorzitter drie ordemaatregelen ter beschikking: de vermaning, het ontnemen van het woord en de uitsluiting van de vergadering.

Reglement van Orde

In het Reglement van Orde² van de Tweede Kamer. staan regels over de gang van zaken in de Tweede Kamer. Wie mag wanneer spreken, hoe komt een besluit tot stand, wat zijn de taken van commissies, welke bevoegdheden heeft de voorzitter, aan welke regels moeten Leden en bezoekers zich houden? Dit is allemaal in dit reglement vastgelegd.

Werkwijze

Wanneer Kamerleden wijzigingen in het RvO willen, worden deze behandeld door de Tweede Kamercommissie voor de Werkwijze³. De Voorzitter van de Tweede Kamer is ook voorzitter van deze commissie.

Vier columns in de vandaag verschenen Hofvijver belichten het functioneren van de Tweede Kamervoorzitter.

Jan Schinkelshoek⁴ vindt de kritiek op het functioneren van de Kamervoorzitter niet altijd terecht. ‘De uithalen naar de Kamervoorzitter doen denken aan kritiek op de brandweer die bij een felle uitslaande brand te laat uitrukt - nadat kwajongens de banden hebben doorgeprikt.’

Volgens Bert van den Braak liggen de toegenomen vrijheid in het Tweede Kamerdebat en de beperkte sanctiemaatregelen die worden opgelegd aan zich misdragende Kamerleden in ieder geval deels ten grondslag aan de ontsporende debatten. Om de ondermijning van het aanzien van ons parlement een halt toe te roepen moet Het verbod op gebruik van beledigende uitdrukkingen, op het verstoren van de orde en op het schenden van geheimhouding beter worden gehandhaafd.

Huub Linthorst⁵ vergelijkt het optreden van de Kamervoorzitter met dat van een schoolmeester. Soms moet deze streng zijn en de regels strikt toepassen, af en toe moet er ook gelegenheid zijn de teugels iets te laten vieren.

Joop van den Berg vindt de kritiek op de Kamervoorzitter deels terecht maar wijst ook op de verantwoordelijkheid van alle Kamerleden voor een goed verlopend debat.

Meer informatie

• 1. 

  De voorzitter leidt de vergadering van de Tweede Kamer. In het Reglement van Orde staat welke bevoegdheden van toepassing zijn. Daarnaast vertegenwoordigt de voorzitter de Kamer naar buiten toe, bijvoorbeeld in contacten met buitenlandse parlementen. De voorzitter heeft een coördinerende rol tijdens de eerste fase van de kabinetsformatie.
   
• 2. 

  Het Reglement van Orde bevat regels over de gang van zaken in de Tweede Kamer. Wie mag wanneer spreken, hoe komt een besluit tot stand, wat zijn de taken van commissies, welke bevoegdheden heeft de voorzitter, aan welke regels moeten bezoekers zich houden: het is allemaal in dit reglement vastgelegd.
   
• 3. 

  Deze Tweede Kamercommissie houdt zich bezig met de werkwijze van de Tweede Kamer. Zij behandelt alle voorstellen tot wijziging van het Reglement van orde. Dit betreft bijvoorbeeld de procedures in de plenaire vergadering en de wijze van voorbereiden van wetsvoorstellen en nota's.
   
• 4. 

  Jan Schinkelshoek (1953) was van 30 november 2006 tot 17 juni 2010 Tweede Kamerlid van het CDA. Hij was eerder parlementair journalist, voorlichter van het CDA, directeur voorlichting van het ministerie van Justitie, hoofdredacteur van de 'Haagsche Courant' en directeur communicatie van de Rabobank. Sinds 2010 is hij zelfstandig communicatieadviseur. De heer Schinkelshoek was als Kamerlid onder meer woordvoerder binnenlands bestuur en initiatiefnemer voor de 'parlementaire zelfreflectie'. Tevens was hij ondervoorzitter van de parlementaire onderzoekscommissie financieel stelsel.
   
• 5. 

  Huub Linthorst is voormalig directeur Wetgeving en Juridische Zaken van het Ministerie van Economische Zaken. Hij publiceerde in onder meer het Nederlands Juristenblad (2017, 2019), RegelMaat (2019) en het Hollands Maandblad (2007). Hij is ook auteur van de ‘Proeve van en verbeterde grondwet’ uit 2018.