Europese Raad 24-25 maart 2022 - Main contents
Op 24 en 25 maart kwamen de 27 Europese regeringsleiders en staatshoofden bijeen in Brussel voor een bijeenkomst van de Europese Raad i. De voorzitters van de Europese Raad en de Europese Commissie i en de Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlands beleid en veiligheid i waren hierbij aanwezig. In verband met naar een extra NAVO-top op 24 maart schoof ook de Amerikaanse president Joe Biden i aan voor een deel van de top.
Op de EU-Top werd gedebatteerd over een aantal urgente kwesties, zoals de aanpak van COVID-19 en energiebeleid. Verreweg de meeste aandacht ging echter uit naar de situatie in Oekraïne en de gevolgen hiervan.
Contents
Russiche militaire agressie tegen Oekraïne
De Russische inval in Oekraïne wordt door de regeringsleiders een 'grove schending van het internationaal recht' genoemd. Rusland wordt opgeroepen de militaire agressie onmiddellijk te staken en ook de oorlogsmisdaden tegen de burgerbevolking onmiddellijk te stoppen. Daarnaast moet een humanitaire doorgang voor vluchtelingen worden bewerkstelligd. Humanitaire hulp moet ongehinderd naar belegerde steden zoals Marioepol kunnen komen. Voor vluchtelingen moet het Europees mechanisme voor tijdelijke bescherming verlichting brengen.
De Raad betoont hulde aan de burgers, organisaties en regeringen die solidariteit met Oekraïne hebben betoond. Lidstaten moeten hun inspanningen om vluchtelingen op te vangen uitbreiden en volhouden. De Commissie wordt opgeroepen voorstellen te doen voor EU-financiering van vluchtelingen en plannen te maken voor de middellange en lange termijn.
De Raad wil de levering van gas en elektriciteit naar Oekraïne waarborgen en vindt dat de veiligheid van Oekraïense nucleaire installaties moet worden gegarandeerd. Ten slotte spreekt de Raad zijn steun uit voor de Oekraïens regering, ook voor het proces van wederopbouw. Hij pleit voor een Internationale conferentie voor een solidariteitsfonds ten gunste van Oekraïne. De EU staat ook achter Moldavië.
Veiligheid en defensie
De Europese Raad onderschrijft het Europees strategisch kompas i, Hierdoor kan de Europese Unie sneller en doortastender optreden bij dreigingen en in crisissituaties. De Raad wil de investeringstekorten analyseren en vraagt de Commissie om verdere initiatieven die nodig zijn voor de versterking van de Europese technologische en industriële defensiebasis. Ook moet de EIB meer worden ingeschakeld om voor 2023 maatregelen te nemen om de toegang tot particuliere financiering voor de defensie-industrie te bevorderen.
Energie
De Europese Unie zal zo spoedig mogelijk haar afhankelijkheid van de invoer van gas, olie en steenkool uit Rusland afbouwen. De Commissie wordt opgeroepen uiterlijk eind dit jaar hiervoor een uitgebreid en ambitieus plan op te stellen, in nauwe coördinatie met de lidstaten. De EU-lidstaten hebben afgesproken op vrijwillige basis gezamenlijk gas in te kopen en willen ervoor zorgen dat de ondergrondse gasopslag voor de komende winter voor 80 procent is gevuld. De Commissie wordt gevraagd plannen in te dienen om het probleem van buitensporige elektriciteitsprijzen doeltreffend aan te pakken, zonder afbreuk te doen aan de integriteit van de markt, met behoud van de stimulansen voor de groene transitie. Tijdelijke maatregelen van lidstaten in dit kader worden door de Commissie met spoed beoordeeld.
Economie
De Raad wil een meer open en robuuste economische basis opbouwen. Met name door de afhankelijkheid van andere landen te verminderen op de meest gevoelige terreinen zoals kritieke grondstoffen, halfgeleiders, gezondheid, digitale zaken en levensmiddelen. De regels van de interne markt moeten wel worden nageleefd en gehandhaafd en de eengemaakte markt wordt voltooid, met name op digitaal gebied en wat betreft diensten.
De Europese Raad hecht zijn goedkeuring aan de beleidsprioriteiten van de jaarlijkse duurzamegroeianalyse en verzoekt de lidstaten deze prioriteiten in hun nationale hervormingsprogramma's en stabiliteits- of convergentieprogramma's te verwerken.
Het Europees Semester
De Raad keurde ook de prioriteiten van de jaarlijkse groeianalyse voor het Europees semester goed. De lidstaten moeten samen afstemmen waar ze elk individueel in hun nationale hervormingsprogramma's de nadruk op zullen leggen. Het idee achter het semester is dat onevenwichtigheden in de Europese economieën worden benoemd en aangepakt. Dat levert een sterkere economie op, en moet er voor zorgen dat lidstaten makkelijker en in veel gevallen weer gaan voldoen aan de Europese begrotingsnormen i.
De Raad sprak zijn zorg uit over de stijgende voedselprijzen en mondiale voedselzekerheid en wil de betaalbaarheid van levensmiddelen in de Europese Unie aanpakken en landbouwers helpen die met hoge productiekosten worden geconfronteerd, door maatregelen voor de transitie naar een duurzaam voedselsysteem. Ook wil de Raad de mondiale voedselzekerheid, die wordt bedreigd door de situatie in Oekraïne, verbeteren door het FARM-initiatief (Food and Agricultural Resilience Mission). Dit moet een efficiënte marktwerking waarborgen en lokale productie aanmoedigen om het risico op voedselonzekerheid te verminderen.
Om de economische klap op te vangen zijn de begrotingsregels voor 2022 versoepeld, en zou er later worden gekeken of dat voor 2023 ook nodig is. Die regels waren al tijdelijk versoepeld om de gevolgen van de pandemie op te vangen.
Covid-19
De Europese Raad heeft de coördinatie-inspanningen in reactie op de COVID-19- pandemie geëvalueerd en de balans opgemaakt van de vooruitgang met de internationale samenwerking op het gebied van gezondheid en solidariteit. Dit moet gebeuren door een betere inzet van vaccins en, onder auspiciën van de WHO, een toekomstig instrument voor een betere preventie, paraatheid en respons bij pandemieën. De Europese Raad is tevens ingenomen met de vooruitgang die in de Wereldhandelsorganisatie i is geboekt op het gebied van intellectueel eigendomsrechten.
Overig buitenlands beleid
De Europese Raad heeft de top EU-China van 1 april voorbereid. Hierbij gaat het over de betrekkingen met China in de nieuwe mondiale context, met name in het licht van de Russische militaire agressie tegen Oekraïne. Ook de recente spanningen vanwege de relatie van Litouwen met Taiwan zullen worden besproken.
Herverkiezing Charles Michel
De Europese Raad heeft Charles Michel i herkozen tot voorzitter van de Europese Raad i en de Eurotop i voor de periode van 1 juni 2022 tot en met 30 november 2024.