Europa Vandaag: ruimte voor Dijkgraaf; fletse feedback voor de burger

Ruimte voor Dijkgraaf

Nadat gisteren de beleidsterreinen Interne Markt en Industrie voorbij kwamen, is het vandaag tijd voor Onderzoek en Ruimtevaart bij de tweede dag van de Raad Concurrentievermogen¹. Minister Robbert Dijkgraaf² (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) schuift aan namens Nederland.

Helaas voor Dijkgraaf gaat hij zelf niet de ruimte in, maar wordt de ruimte naar de vergaderzaal van de ministers gehaald. Het gaat vandaag namelijk over de inzet van gegevens uit de ruimte voor aardse beleidsterreinen. Die gegevens worden gebruikt voor de monitoring van en respons op natuurrampen, het in goede banen leiden van verkeer, communicatie, het volgen van klimaatverandering, milieubewaking en natuurlijk de defensiesector. Essentiële data dus!

De ministers zullen naar verwachting ook conclusies aannemen over onderzoeksinfrastructuren en de nieuwe Europese innovatieagenda, waarmee de Europese Commissie van Europa hét centrum voor start-ups en deeptech-innovatie wil maken.

Bron: European Commission

Fletse feedback voor de burger?

De Europese burger zit morgen op de luisterbank in Brussel. Afgevaardigden van de Europese Commissie, het Europees Parlement⁴ én de Raad van de EU⁵ komen vandaag in het Parlementsgebouw terug op feedback die inwoners van de Unie gaven bij de Conferentie over de Toekomst van Europa⁶.

Deze eenjarige Conferentie had als doel het vaststellen van de prioriteiten van de EU. Hierin stonden de wensen van de burger centraal. In mei dit jaar werd het verslag van het eindresultaat overhandigd aan het voorzitterschap van de drie Europese instellingen. Het plan bevat 49 voorstellen, uitgewerkt in 325 maatregelen.

Hoewel Commissievoorzitter Ursula von der Leyen⁷ bij de afsluiting van het evenement aangaf bereid te zijn EU-verdragen aan te passen⁸ om aan de wensen van de burgers te voldoen, werd ze daarna teruggefloten⁹ door een groep van dertien sceptische lidstaten.

De EU wilde dichter bij de burgers te komen, maar de kritiek op de Conferentie was niet mals. Zo bleken de burgerpanels weinig divers te zijn: ze bestonden vooral uit hoogopgeleiden. Daarnaast was er commentaar op het gebrek aan concrete plannen om de aanbevelingen in beleid om te zetten. De hoop op vruchtbare samenwerking lijkt vandaag dan ook niet bijster groot. Wordt de conferentie het zoveelste initiatief dat op papier goed is, maar in realiteit stukloopt? Die kans wordt steeds groter¹⁰.

Bron: European Commission

Servische stappen

Eurocommissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding, Olivér Várhelyi¹¹, rondt vandaag zijn tweedaagse werkgezoek aan kandidaat-lidstaat Servië af. Gisteren sprak hij met de Servische minister van Energie en de minister van Europese Integratie over samenwerking over nauwere samenwerking met de EU op energiegebied. De ontmoeting kan worden gezien in het licht van de EU-Westelijke Balkantop, die volgende week plaatsvindt.

Vandaag ontmoet Várhelyi de Servische president Alexander Vučić, premier Ana Brnabić en minister van Buitenlandse Zaken Ivica Dačić. Deze zware delegatie gaat met de Eurocommissaris in gesprek over de stappen die Servië moet zetten om toetreding tot de EU te realiseren. In het voortgangsrapport over de toetreding was de Europese Commissie gematigd positief over de Servische ontwikkelingen.

De twee voornaamste struikelblokken voor een EU-lidmaatschap betreffen beiden het buitenlands beleid van Servië. De moeizame relatie met Kosovo is een van de erfenissen van het uiteenvallen van Joegoslavië, de EU eist een duurzame oplossing van het conflict. Daarnaast koestert Servië vanouds een sterke economische en politieke band met Rusland. Het feit dat Servië weigert EU-sancties tegen Rusland te volgen en recent nog een gasleveringscontract met de Russen afsloot maakt de discussie over toetreding niet makkelijker.

En verder...

Speecht Eurocommissaris Frans Timmermans¹² vandaag bij de algemene vergadering van de Europese Federatie van de Bouwsector.

Europa in een oogopslag

• 1. 

  The Competitiveness Council (Internal Market, Industry, Research and Space) (COMPET) consists of the Ministers (or State Secretaries) of economic affairs of the Member States of the European Union.
   
• 2. 

  Robbert Dijkgraaf (1960) was van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Rutte IV. Hij is lid van D66. Sinds 2012 was hij directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton (VS). Eerder was hij daar onderzoeker. Robbert Dijkgraaf is medenaamgever van twee wiskundige concepten in de snaartheorie. Hij trad, als president van de KNAW, regelmatig op in diverse televisieprogramma's. Hij is president-elect van de International Science Council (hij treedt oktober 2026 aan) en hoogleraar wetenschap en maatschappij in internationaal perspectief.
   
• 3. 

  Het Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma (EUSPA) is een Agentschap dat het Europees ruimteprogramma veilig, efficiënt, en gebruiksgeoriënteerd uit wil voeren. Het Agentschap vormt de link tussen innovatieve en competitieve sectoren die de benodigde technologische ontwikkelingen voor dit programma aandrijven en beleidsbepalende instituties als de Europese Commissie en het Europees Ruimte Agentschap (ESA). Die laatste is een intergouvernementele organisatie los van de EU.
   
• 4. 

  The European Parliament is the EU's law-making body. It is directly elected by EU voters every 5 years.
  What does the Parliament do?
  The Parliament has 3 main roles:
  Legislative
   
• 5. 

  In the Council, government ministers from each EU country meet to discuss, amend and adopt laws, and coordinate policies. The ministers have the authority to commit their governments to the actions agreed on in the meetings.
  Together with the European Parliament , the Council is the main decision-making body of the EU.
  Not to be confused with:
   
• 6. 

  Van 9 mei 2021 tot en met 9 mei 2022 vond de Conferentie over de Toekomst van Europa plaats. Deze had als doel het vaststellen van de prioriteiten van de Europese Unie. Hierin stond de burger centraal. Er zijn bijna 50 voorstellen aangenomen, die zijn uitgewerkt in 325 voorgestelde maatregelen. Enkele opvallende daarvan zijn dat er een einde moet komen aan veto's van lidstaten bij stemprocedures bij de Raad van de EU en de Europese Raad. Verder moet het Europees Parlement het recht krijgen om wetsvoorstellen te initiëren, en moeten er transnationale kandidatenlijsten komen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement.
   
• 7. 

  Ursula von der Leyen (1958) is the Commission president on behalf of Germany since December 1st 2019. She was minister for family & youth, later minister for labor & social affairs and finally for defence in Merkel led-governments from 2005 to 2019. Von der Leyen is a member of the German christian democrats (CDU).
   
• 8. 

  STRAATSBURG (ANP) - Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen schuwt de nodige verdragswijzigingen niet om tegemoet te komen aan de wensen van burgers om de EU democratischer en transparanter te maken. Bij de slotceremonie van de zogeheten Conferentie over de Toekomst van Europa in Straatsburg zei ze in september met voorstellen te komen over de "meest directe weg" die Brussel kan nemen om adviezen van de burgerconferentie zo snel mogelijk over te nemen. "Ook als het daarvoor nodig is de EU-verdragen aan te passen."
   
• 9. 

  DEN HAAG (PDC) - Een groep van dertien lidstaten heeft een verklaring naar buiten gebracht naar aanleiding van het slotrapport van de Conferentie over de Toekomst van Europa. Hierin zijn zij sceptisch over de mogelijkheid voor een verdragswijziging op basis van de conferentie. Het gaat voornamelijk om Scandinavische en voormalige Oostbloklanden en de Baltische staten.
   
• 10. 

  De vraag hoe je burgers betrekt bij de Europese Unie is al zo oud als het bestaan van Europese samenwerking zelf. Vele initiatieven zijn daar al toe genomen, maar een sluitend antwoord is nooit gevonden. Ook in Nederland niet. Hoewel de EU ons per hoofd van de bevolking 1.500 euro per jaar oplevert en de belangrijkste problemen van onze tijd grensoverschrijdend worden opgelost, voelen slechts weinig Nederlanders directe betrokkenheid bij de EU. Bij de Europese parlementsverkiezingen van 2019 was de opkomst bijvoorbeeld slechts 41,9%. In 2021 is er opnieuw een grootschalig initiatief gelanceerd om burgers direct bij de toekomst van de EU te betrekken: via de Conferentie over de Toekomst van Europa wil de EU dat burgers via digitale fora, burgerpanels en enquêtes meedenken over de toekomst van de EU en de belangrijkste beleidsthema’s. Hoewel dit groots is opgezet, en alle EU-instellingen betrokken zijn, hangt succes van een aantal variabelen af. Wordt de conferentie het zoveelste initiatief dat op papier goed is, maar in realiteit stukloopt? Die kans wordt steeds groter.
   
• 11. 

  Oliver Várhelyi (1972) is Commissioner on behalf of Hungary in the Commission-Von der Leyen since December 1st 2019. He is responsible for neighbourhood and enlargement. Várhelyi worked in at the European Commission and was the Hungarian permanent representative prior to his Commission appointment.
   
• 12. 

  Frans Timmermans is Minister of Foreign Affairs since November 5th 2012. Between 2007 and 2010 Timmermans was junior minister of Foreign Affairs, charged with European Cooperation. In 1998 Timmermans became member of the House of Representatives, serving terms until 2007 and again in between 2010 and 2012. Prior to his political career Frans Timmermans served with dr. M. van der Stoel, High Commissioner of national minorities at OSCE and was member of the cabinet of Commissioner Van den Broek at the EC. He also worked at various posts at the Ministry of Foreign Affairs.
   
• 13. 

  Council of the European Union
   
• 14. 

  Ms Dubravka Šuica participates in the Feedback Event of the Conference on the Future of Europe.
   
• 15. 

  Mr Olivér Várhelyi in Serbia (until 02/12).
   
• 16. 

  Frans Timmermans delivers a keynote speech at the general assembly meeting of the European Construction Industry Federation, in Brussels.