Afsplitsingen fracties Tweede Kamer - Main contents

Zolang er fracties i in de Tweede Kamer i zijn (sinds het einde van de 19e eeuw), zijn er afsplitsingen voorgekomen. Vaak waren die het gevolg van meningsverschillen over de koers van de partij. In enkele gevallen lagen er persoonlijke tegenstellingen aan ten grondslag.

Sinds 2017 wordt in het reglement van orde gesproken van de erkende fractie. Dat zijn fracties die direct na verkiezingen zijn gevormd. Vorming van latere fracties is alleen mogelijk door fusie.

Het is bij veel partijen gebruikelijk dat volksvertegenwoordigers verklaren dat zij hun zetel ter beschikking stellen als zij afwijken van de koers van de partij. Dat dit in de praktijk lang niet altijd gebeurt, komt omdat dissidenten vaak menen dat niet zij, maar juist de overige fractieleden van de partijlijn afwijken.

Een afgesplitste fractie (groep) heeft in de Tweede Kamer i sinds 2017 geen recht meer op een evenredig deel van de personele ondersteuning en spreektijd. De fractievoorzitter i (ook als het om een eenpersoonsfractie gaat) heeft recht op een toelage. Een reglementswijziging beperkte deze rechten van afgesplitste groepen. Een werkgroep uit de Kamer stelde in 2023 voor de regels iets te versoepelen.

Als een Kamerlid van een coalitiefractie zich afsplitst, kan deze de coalitie i wel blijven steunen. Dat hangt af van de aard van het conflict.

Eenlingen/afgesplitste groepen (tussen haakjes de fractie waarvan is afgesplitst)

• * 

  Bontes en Van Klaveren vormden vanaf 15 april 2014 één fractie

** vormde een groep met Van Kooten-Arissen

*** Eerdmans en Van Schijndel vormden samen een fractie

• * 

  Van december 1983 tot april 1985 bestond de fractie-Scholten/Dijkman. Dijkman stapte over naar de PPR (die daardoor van 3 naar 4 zetels ging)

** Een tussentijds benoemd lid in de PvdA-fractie trad direct toe tot de groep-Goedhart

Meer over