Periode van raadpensionaris Schimmelpenninck - Main contents

Het eenhoofdige bewind van raadpensionaris Rutger Jan Schimmelpenninck wordt in februari 1805 ingesteld door de Fransen (Napoleon) en vangt op 29 april dat jaar, na een (schijn)referendum over een nieuwe Grondwet waaraan slechts weinig burgers meedoen. Het bewind houdt het één jaar uit. Schimmelpenninck was daarmee president van de Bataafse Republiek (Bataafs Gemenebest).

Alleen de raadpensionaris heeft het recht van initiatief en is geen verantwoordiging schuldig aan het parlement (het Wetgevend Lichaam). Ook Schimmelpenninck wordt bijgestaan door secretarissen van staat. Een Staatsraad i adviseert over wetsvoorstellen.

Het uit 19 leden bestaande Wetgevend Lichaam i, waarvan de leden als titel hebben 'Hunne Hoog Mogende, vertegenwoordigende het Bataafsch Gemeenebest', heeft weinig macht en komt maar twee keer per jaar enkele weken bijeen.

Alexander Gogel i voert als minister van Financiën nationale belastingen in te voeren, heft de gilden op, brengt eenheid in maten en gewichten en stelt het kadaster in. Ook de posterijen worden nationaal georganiseerd. De eerder door Van der Palm i ontworpen Lager-onderwijswet wordt door A. van den Ende ingevoerd en zorgt voor verbetering van het (school)onderwijs.

Onvrede van de Fransen over het beleid van Schimmelpenninck leidt op 5 juni 1806 tot diens vervanging. Een Nederlandse delegatie wordt door de Fransen gedwongen de keizer te smeken zijn jongere broer, Lodewijk Napoleon, als koning aan te stellen.

Er komt wederom een nieuwe Grondwet, de Constitutie voor het Koninkrijk Holland, die op 7 augustus 1806 in werking treedt.

Telg uit een adellijke Gelders-Overijsselse familie die al als student actief was in de patriottenbeweging. Advocaat in Amsterdam. Kwam na de omwenteling van 1795 in het voorlopige stadsbestuur. Behoorde als lid van de Nationale Vergadering tot de gematigde unitarissen. Werd in 1798 Bataafs ambassadeur in Parijs en speelde een belangrijke rol bij het verdedigen van de Nederlandse belangen. In 1802 gezant in Londen, maar later teruggekeerd in Parijs. Nam op verzoek van Napoleon in 1805 als raadpensionaris de regering over van het Staatsbewind. Na een jaar vervangen door koning Louis Napoleon i. Tijdens de inlijving was hij senator in Parijs. Als Eerste Kamerlid onder Willem I voerde hij oppositie tegen enkele financiële voorstellen. Trad terug uit het openbare leven vanwege een oogaandoening.

De Staatsraad was het adviescollege van de raadpensionaris (R.J. Schimmelpenninck i). De Staatsraad begon op 29 april 1805 haar werkzaamheden. Over alle voorstellen van wet moest, voordat ze werden ingediend bij het Wetgevend Lichaam i, door de Staatsraad advies worden gegeven. Bij een negatief advies moest in overleg worden getreden met de secretarissen van staat (ministers).

Hieronder een overzicht van de secretarissen van Staat.

Meer over