Regeerakkoord 1963

Het regeerakkoord van 1963 omvat de afspraken gemaakt tussen regeringspartijen KVP¹, CHU², ARP³ en VVD⁴, en vormde de basis voor het kabinet-Marijnen⁵. Het is het eerste regeerakkoord dat werd afgesloten. Voor 1963 werden er regeringsprogramma's⁶ afgesloten. Centraal stond de introductie van een Pacificatiecommissie die de 'omroepkwestie' (toetreding nieuwe omroepen en reclame) moest oplossen.

Dit waren een aantal van de belangrijkste beleidspunten uit het regeerakkoord:

• - 

  Het doorvoeren van een verdere verlaging van de belasting.
• - 

  De sociale zekerheid in Nederland verder uitbouwen.
• - 

  Het sociaal minimum van de AOW- en AWW-uitkeringen geleidelijk opvoeren.
• - 

  Het introduceren van een nieuwe Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering en een wet over verzekering van zware geneeskundige risico's.
• - 

  Het doorzetten van de vrijere loonpolitiek van het kabinet-De Quay⁷.
• - 

  Genoeg woningen realiseren om de woningnood tegen 1970 op te lossen.

Meer over

• 1. 

  De KVP was een christendemocratische partij, die, hoewel zij voor iedereen openstond, vrijwel uitsluitend aanhang had onder de katholieken. De partij was in 1945 de opvolger van de vooroorlogse RKSP. In 1980 fuseerde zij met ARP en CHU tot het CDA. De KVP had met name in sommige streken (Limburg, Noord-Brabant, delen van Gelderland, Twente) een sterke machtspositie.
   
• 2. 

  De CHU was een christendemocratische politieke partij, die vooral aanhang had onder Nederlands-Hervormden. De CHU kende een los partijverband en daarom was er sprake van een unie. De CHU ontstond in 1908 door samengaan van de Christelijk-Historische Partij en de Friese Bond van christelijk-historischen. In 1980 fuseerde de CHU met ARP en KVP tot het CDA.
   
• 3. 

  De ARP werd op 3 april 1879 opgericht door Abraham Kuyper. Daarmee kwam er een partijverband voor politieke stroming, de antirevolutionairen, die reeds sinds het begin van de 19e eeuw bestond. Zij was de eerste nationale politieke partij. De ARP was een christendemocratische, protestantse partij. In 1980 ging de ARP met KVP en CHU op in het CDA.
   
• 4. 

  De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een rechtse liberale partij, met op onder meer ethisch gebied progressievere standpunten. Politiek leider is sinds 14 augustus 2023 Dilan Yesilgöz-Zegerius. De partij werd opgericht in 1948 als opvolger van de Partij van de Vrijheid (PvdV), die weer een voortzetting was van de vooroorlogse Liberale Staatspartij (LSP).
   
• 5. 

  Het centrumrechtse kabinet-Marijnen was als voortzetting van het kabinet-De Quay te beschouwen. De coalitie van KVP, ARP, CHU en VVD behield na de Tweede Kamerverkiezingen van 1963 zijn meerderheid. Minister-president namens de KVP werd echter niet Jan de Quay, maar Victor Marijnen - in het vorige kabinet minister van Landbouw en Visserij.
   
• 6. 

  Regeringsprogramma's en regeerakkoorden hebben gemeen dat schriftelijk het voorgenomen beleid van een toekomstig kabinet wordt vastgelegd. Een regeringsprogramma kan ter goedkeuring voorgelegd worden aan de coalitiefracties, maar dit is niet strikt noodzakelijk.
   
• 7. 

  Dit centrumrechtse kabinet van KVP, ARP, CHU en VVD kwam tot stand na de verkiezingen van 1959 als opvolger van het kabinet-Beel II. Het was het eerste naoorlogse kabinet zonder de PvdA. Minister-president De Quay kwam van de KVP. Het kabinet trad op 19 mei 1959 aan.
   
• 8. 

  De uitslag van de verkiezingen van 1963 leek te wijzen op voortzetting van het centrumrechtse bewind, maar de PvdA was aanvankelijk eveneens in beeld als regeringspartner. Informateur Romme kwam met een aantal zogeheten 'bouwstenen', die als basis moesten dienen voor een regeerakkoord. KVP-fractievoorzitter De Kort werd daarna benoemd tot formateur.
   
• 9. 

  Op 27 februari 1965 kwam er een voortijdig einde aan het in 1963 gevormde kabinet-Marijnen. De exacte geschilpunten bleven duister, maar duidelijk was wel dat de ministers in het kabinetsberaad geen overeenstemming hadden kunnen bereiken over het omroepbeleid. De vragen die daarbij speelden, waren: op grond van welke criteria moeten nieuwe omroeporganisaties worden toegelaten, en hoe moet het met reclame op de televisie.