Voorkom gedwongen zorg - Main contents

Foto Shuttershock / Dieter Hawlan

Uit onderzoek van de Universiteit Maastricht blijkt dat vastbinden, het gebruik van bedhekken en het onder dwang wassen en verschonen van dementerende ouderen in de thuissituatie nog regelmatig voorkomen. Die conclusie is onthutsend. De Partij van de Arbeid vindt dat iedere vorm van gedwongen zorg zo veel mogelijk moet worden teruggedrongen.

Al sinds 2007 pleit de PvdA ervoor dat onvrijwillige zorg niet mag voorkomen in de ouderenzorg. Dat is dan ook de reden dat wij recent voor het wetsvoorstel Zorg en Dwang hebben gestemd. Het principe van deze wet is dat dwang in de zorg niet mag voorkomen, tenzij het echt niet anders kan. Hier worden strenge voorwaarden aan gesteld.

Veel zorgaanbieders in de langdurige zorg zijn al aan de slag om dwang in de instelling zo veel mogelijk uit te bannen. Nu moet er echter ook voor ouderen in de thuissituatie meer aandacht komen voor dit belangrijke thema. Wanneer er professionele hulpverleners betrokken zijn bij de zorg, geldt de wet Zorg en Dwang. We kunnen er dus van uitgaan dat wanneer de overheveling van zorgtaken naar gemeenten een feit is, deze wet ook onverkort geldt in de thuissituatie.

De praktijk is echter weerbarstiger dan de wet, dat toont het onderzoek des te meer aan. Want met alleen een wet komen we er niet. Er is meer nodig. Het onderzoek van de Universiteit van Maastricht laat zien dat er meer aandacht nodig is voor het uitsluiten van dwang in de thuissituatie. Dat is de reden waarom ik de staatssecretaris hier vragen over heb gesteld.

Mijn vragen aan de staatssecretaris van Volksgezondheid:

• - 

  Kent u het bericht ‘Thuiswonende dementerende vaak met dwang verzorgd’?

• - 

  Heeft u al eerder signalen ontvangen over onvrijwillige zorg in de thuissituatie? Wat heeft u met deze signalen gedaan?

• - 

  Hoe duidt u het dat bijna 80% van de ouderen die thuiszorg krijgt te maken heeft met onvrijwillige zorg? Hoe verhoudt dit cijfer zich volgens u ten opzichte van de ingezette daling van dwangtoepassingen bij instellingszorg?

• - 

  Vindt u, net als de PvdA, dat iedere vorm van gedwongen en stiekeme zorg in de thuissituatie zo veel mogelijk moet worden teruggedrongen? Welke acties zet u in om onvrijwillige zorg in de thuissituatie snel terug te dringen en welke doelstellingen stelt u zich daarbij? In hoeverre kan worden meegelift op de ingezette cultuuromslag bij de instellingszorg?

• - 

  Welke rol dicht u gemeenten vanaf 2015 toe in het terugdringen van onvrijwillige zorg in de thuissituatie? Welke activiteiten dienen gemeenten uit te voeren vanuit wettelijke kaders en welke activiteiten zijn niet wettelijk vastgelegd, maar wel zeer wenselijk?

• - 

  Welke andere actoren dragen verantwoordelijkheid voor het terugdringen van onvrijwillige zorg in de thuissituatie? Hoe ziet deze verantwoordelijkheid eruit en hoe kunnen actoren worden aangesproken?

• - 

  In hoeverre bent u tevreden over het functioneren van de IGZ? Vindt u dat de IGZ actiever moet gaan toezien op onvrijwillige zorg in de thuissituatie?