Muren zijn geen antwoord op migratie - Main contents
Door Thijs Reuten op 28 januari 2023 Delen
Focus op terugkeer, strengere grensbewaking, eventueel zelfs een muur aan onze Europese buitengrenzen: met dat boodschappenlijstje kwam premier Mark Rutte vorige week op bezoek in Brussel. Nederland heeft besloten een voortrekkersrol te spelen in aanloop naar de aankomende EU-top over migratie.
Of die rol ook constructief is, valt sterk te betwijfelen. De inzet van Rutte heeft meer van doen met de lopende verkiezingscampagne dan met een staatsman die probeert echt een probleem op te lossen.
Mensonterende omstandigheden
Het Nederlandse kabinet heeft er de afgelopen jaren rondom asiel een zooitje van gemaakt. Hoewel het Centraal Opvangorgaan Asielzoekers al jaren waarschuwt voor een tekort aan plekken, kiest de VVD ervoor de Nederlandse asielopvang steeds verder uit te kleden.
Op basis van populistische sentimenten in plaats van rationele argumenten ontstond er een systeem dat niks meer aan kan.
De Nederlandse plannen hebben uiteindelijk maar één doel: het weghouden van vluchtelingen uit Nederland
We hebben het resultaat daarvan gezien: de mensonterende omstandigheden in Ter Apel, waar zelfs niet voldoende drinkwater was, kinderen op de grond sliepen en mensen nachtenlang in de stromende regen stonden.
In het Nederlandse anti-migratieklimaat dat inmiddels ontstaan is, zijn oplossingen voor het nijpende tekort aan opvangplekken ver te zoeken.
Iedereen wijst naar elkaar
De enige oplossing waar Mark Rutte nog mee durft te komen, is het probleem verplaatsen dat hij zelf gecreëerd heeft. Hoewel het woord ‘solidariteit’ voor de vorm af en toe valt in de tekst die hij in Brussel rondstuurde, hebben de Nederlandse plannen uiteindelijk maar één doel: het weghouden van vluchtelingen uit Nederland.
Deze ideeën hebben momenteel de wind mee in de Europese Raad. De uiterst rechtse regering van Zweden bepaalt dit half jaar als voorzitter de agenda en geeft alle ruimte voor een steeds strenger asielbeleid.
Toen het beruchte kamp Moria in vlammen opging, verdampten ook de lessen die we eruit konden trekken
Deze ontwikkelingen beloven weinig goeds voor de onderhandelingen over het nieuwe Migratiepact dat hoog op de Europese agenda staat. Dit Pact zou moeten leiden tot een Europees asielsysteem dat wél werkt.
Maar wanneer de lidstaten een situatie in stand houden waarin iedereen naar elkaar wijst en niemand verantwoordelijkheid neemt, kunnen we steeds minder vluchtelingen opvangen.
Legale vluchtwegen
Ook wanneer we de grenzen van de EU potdicht maken, zullen oorlogen blijven bestaan. Mensen die hun leven niet zeker zijn, slaan op de vlucht.
Zonder legale vluchtwegen in de EU en een functionerend asielsysteem, zijn mensensmokkelaars en illegaliteit hun enige optie. Juist dat creëert uiteindelijk de overlast waar de Nederlandse regering zo bang voor is.
De oplossingen voor de problemen in Nederland liggen niet in Italië, Griekenland of Jordanië, maar in Den Haag
De EU heeft helaas weinig geleerd van de dramatische omstandigheden waaronder we Syrische vluchtelingen opvingen in 2015. Toen het beruchte kamp Moria in vlammen opging, verdampten ook de lessen die we eruit konden trekken.
En dat terwijl Nederland én de EU bij de komst van miljoenen Oekraïense vluchtelingen aantoonden in staat te zijn om bergen te verzetten. Als we het maar willen.
Menselijkheid
De oplossingen voor de problemen in Nederland liggen niet in Italië, Griekenland of Jordanië. Die liggen in Den Haag.
Het kabinet moet nu alles op alles zetten om voldoende opvangplekken voor kwetsbare vluchtelingen te realiseren. Dat is goed te organiseren, maar alleen als het kabinet politieke wil toont en eerlijk is over de noodzaak hiervan. Dat geldt ook voor de Nederlandse rol in de Brusselse onderhandelingen.
Ik roep Rutte op om zijn invloed in te zetten voor een compleet Europees asielsysteem: met goede grensprocedures en betere terugkeer, maar ook met oprechte solidariteit tussen lidstaten. En bovenal: met menselijkheid.