Bestrijd witwassen en terrorismefinanciering - Main contents

De Tweede Kamer debatteerde tijdens een commissiedebat met minister Heinen (financiën) over het bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering. De bijdrage van André Flach aan dit debat is hieronder te lezen.

Eind vorig jaar hadden we een goed debat over de financiële markten. Destijds is door de minister toegezegd om met een beleidsagenda voor de financiële sector te komen. Heel fijn dat deze er al zo snel is, zodat we daar nu het gesprek over kunnen voeren.Want dat is wel nodig, de minister gaf dat tijdens het vorige debat ook aan. Lage kosten, hoge rentes, veel privacy, weinig administratieve lasten: het gaat allemaal maar moeizaam samen. Daar moeten we inderdaad het debat over voeren, en de brief van de minister helpt daarbij. In dit debat zal ik vooral ingaan op het tweede en derde thema wat de minister noemt: ‘Regeldruk en toezicht’ en ‘toegankelijk betalingsverkeer’.

Risico-gebaseerde aanpak

De minister zet onder andere sterk in op betere gegevensdeling. Niet alleen komt daardoor privacy mogelijk nog verder in het nauw, maar ik mis vooral een inzet op een meer gerichte aanpak van witwassen. In de brief wordt wel genoemd dat de risicomijdende cultuur doorbroken moet worden. Maar volgens de SGP moet de witwasaanpak veel risico-gerichter vormgegeven worden. Dat is iets anders dan het mijden van risico's door poortwachters. Goede doelen, stichtingen en verenigingen waarbij de risico's laag zijn, kunnen prima onder een beperkter regime geplaatst worden. Net als bonafide ondernemers en het gros van de natuurlijke personen. Er is zoveel data beschikbaar, dat hoog-risico groepen volgens mij goed in beeld zijn.

• - 

  Hoe gaat de minister dit aspect ook meenemen in de brief die in april hierover komt?
• - 

  Hoe staat dit kabinet tegenover een meer gedifferentieerde aanpak van witwassen?

Wat ook kan helpen om de witwasaanpak te verlichten is om niet alle ‘ongebruikelijke transacties’ te melden, maar pas te melden als transacties ‘verdacht’ zijn. Dit wordt ook aanbevolen in het DNB-rapport ‘Van herstel naar balans’.

• - 

  Klopt het dat dit mogelijk en is de minister bereid deze handschoen op te pakken?

AML-verordening

De nieuwste AML-verordening werkt een behoedzame aanpak van witwassen op bepaalde punten wel tegen. Ik krijg signalen van banken dat de nieuwe verordening nog meer vraagt van klanten. Zowel zakelijke als particuliere klanten, dus ook ondernemers, verenigingen, stichtingen, zouden nóg meer informatie moeten aandragen. Dit leidt uiteraard tot nog meer weerstand in de samenleving. We kunnen hier van alles in de steigers zetten om te komen tot een afgewogen witwasaanpak, maar zo'n verordening werkt dat wel tegen.

• - 

  Hoe ziet de Europese aanpak van de minister eruit?

Ik begrijp ook dat er gewerkt wordt aan een inventarisatie van nationale koppen in de financiële sector.

• - 

  Hoe staat het daarmee, wanneer komt die lijst onze kant op?

Sanctiewet

Maar ook in de verzekeringswereld liggen er volgens mij kansen voor een meer risico-gebaseerde aanpak. Bijvoorbeeld als het gaat over de toepassing van de Sanctiewet. Die Wet wordt momenteel herzien.

• - 

  Is de minister bereid hierin een meer risico-gebaseerde aanpak te borgen, en zo ja, welke maatregelen worden daarvoor genomen?

Toegankelijk betalingsverkeer

Over het andere thema ‘toegankelijk betalingsverkeer’ kan ik korter zijn. Daar hebben we het eind december uitgebreid over gehad. De minister heeft destijds aangegeven dat hij met voorstellen komt om de toegang tot het betalingsverkeer te verbeteren. Ik vind de teksten in de visie die de minister deze week presenteerde nog wel wat mager. Het blijft vooral dreigen en afwachten. Natuurlijk moeten banken de tijd krijgen om hun zaakjes op orde te krijgen en te verbeteren. Maar ik hoor ook graag van de minister wat hij op dit thema concreet gaat doen. Bijvoorbeeld als het gaat om de toegang tot een betaalrekening. Of om de eindeloze stroom aan informatie die stichtingen of ondernemers moeten aanleveren. Volgens mij kunnen we daar niet alleen naar de sector zelf kijken, maar moeten we ook zelf aan de slag.